- مرجع دانلود جدیدترین مقالات ورد و پاورپوینت

برچسب: نوجوانی و بلوغ

نوجوانی

نوجوانی، مرحله  گذار رشد فیزیکی و روانی انسان است که میان کودکی و جوانی روی می دهد. این گذار، تغییرات زیستی (بلوغ جنسی)، اجتماعی، و روانشناختی را در بر می گیرد، هرچند که از میان این ها تنها تغییرات زیستی و روانشناختی را می توان به آسانی اندازه گیری کرد.

در سال های اخیر، آغاز بلوغ در پیشانوجوانی (پیش از نوجوانی) به نوعی افزایش داشته است (به ویژه در دختران، با بلوغ زودهنگام و زودرس)، و نوجوانی گاهی در آن سوی سال های نوجوانی (به ویژه در پسران) امتداد داشته است. این تغییرات تعریفی منسجم از چارچوبه  زمانی نوجوانی را دشوارتر ساخته است. در بسیاری از پژوهش ها نوجوانی را به سه دوره تقسیم می کنند: نوجوانی اولیه ۱۲–۱۴سالگی)، اواسط نوجوانی (۱۴–۱۶سالگی) واواخر نوحوانی (۱۶–۱۹سالگی). پایان نوجوانی و آغاز جوانی و بزرگسالی بسته به کشورهای مختلف و نسبت به کاربردش متغیر است، و حتی فراتر از آن در درون یک کشور یا فرهنگ هم ممکن است سنین متفاوتی برای بلوغ (از نظر دوره بندی و قانونی) به منظور سپردن وظایف مشخص در جامعه، در نظر گرفته شود. برخی از این موارد شامل، رانندگی وسایل نقلیه، داشتن روابط جنسی قانونی، خدمت سربازی، تهیه و نوشیدن مشروبات الکلی، رای دادن، قرارداد بستن، تکمیل برخی مقاطع تحصیلی، یا ازدواج است. نوجوانی معمولاً بر خلاف مقطع پیشانوجوانی، با افزایش استقلال توسط پدرمادر یا سرپرست قانونی و نظارت کم تر همراه است.

ویژگی های دوره ی نوجوانی چیست ؟

نوجوان یا دوره ی نوجوانی حد فاصل بین کودک و بزرگسالی است که نمی توان حدود و سن دقیقی برای آن تعیین کرد . شروع دوره ی نوجوانی با مسائل پیچیده و زیادی روبرو است . سیر تکاملی شخصیت کودک دیروز دستخوش تغییرات جسمی ، روحی و روانی می گردد .

 

بدیهی ترین تغییر که برای همه ی موجودات زنده ، مشترک است همان جریان رشد است . تغییرات و رشد بدنی کودک متناسب با جنسیت ( دختر و پسر ) شامل قد و وزن و تغییرات بیولوژیکی است که همراه با ترشحات هورمونی تحت عنوان بلوغ جسمی در سیر تکامل قرار می گیرد . همزمان با رسیدن به بلوغ جسمی جنبه های شخصیتی کودک نیز تحت بلوغ های روحی ، بلوغ جنسی و بلوغ شخصیتی رشد کرده و شخص کودک را تبدیل به کاراکتر نوجوان می کند .

در واقع نوجوان همان کودک دیروز است که در سیر تکامل و رشد قرار گرفته و با تغییراتی که در ظاهر و روح او اتفاق می افتد در مسیر بزرگسالی قرار می گیرد . نوجوان همان شخصیت میان کودک و بزرگسال است . که به خاطر این تغییرات و اتفاقاتی که در جسم و روح او رخ می دهد ، گویی دوباره متولد می شود .

شروع سن نوجوانی

همانطور که در مقاله ی کودک گفتیم سن دقیقی نمی توان برای نوجوانی ثبت کرد به همین دلیل روانشناسان در این باره بر اساس معیار هایی خاص ، سن نوجوانی را از ۱۲ تا ۱۷ سالگی ، ۱۳ تا ۱۹ سالگی ، ۱۴ تا ۱۹ سالگی و .. در نظر گرفته اند . این سنین از بحرانی ترین دوران عمر انسان است . چرا که تغییرات اساسی و شکل گیری نهایی شخصیت کودک در همین حد فاصل تا بزرگسالی یا همان دوران نوجوانی است .

دوره ای که کودک دیروز ، میل به استقلال و مسئولیت پذیری مشابه بزرگسالان دارد . می گوییم کودک دیروز چرا که در این دوره نوجوان قطعا دیگر کودک دیروز نیست و از طرف دیگر به درستی بالغ نشده است و در مسیر آن است . بر همین اساس نوجوانی دوره ی سخت و پیچیده ای است ؛ بدین ترتیب که شخص اگر کودکی کند او را سرزنش می کنند که بزرگ شده و باید در شان خودش رفتار کند و از طرف دیگر در زمره ی بزرگسالان هم به حساب نمی آید .

 

ویژگی های نوجوانی

در این دوره نوجوان احساس قدرت می کند . استدلال های عقلی را بهتر در ک می کند ، توانایی سنجش و تشخیص و ارزیابی مسائل ، نسبت به کودک دیروز ، در این دوره برای او بیشتر می شود . او در این برهه در پی استقلال فکری است و به همین دلیل ممکن است که خانواده در این موقعیت زمانی با نوجوان با مشکلاتی مواجه شوند .

بعضی خانواده ها در این موقعیت مضطرب شده و نگران اوضاع تربیتی و شخصیتی فرزند خود می شوند .

نوجوان در این مرحله می خواهد به هر طریقی قابلیت های خود را نشان دهد ، ابراز وجود کند و شخصیت خود را اثبات نماید که بهتر است والدین موقعیت و شرایط دوره ی نوجوانی را درک کرده و فرزند خود را در این مسیر یاری نمایند .

از آن جا که نوجوان تمایل به ابراز وجود و نشان دادن توانایی های خود دارد ، ممکن است با اجتماع دوروبرش که شامل دوستان و همسالان می شود ، زیاد از حد سازگاری کند که اگر در این راه موفق نشود یعنی مواظب روابط اجتماعی خود نباشد ، ممکن است خطراتی مانند مصرف مواد مخدر یا مصرف الکل و ماری جوانا برای او بوجود آید .

نقش والدین در تربیت فرزندان

در این موقعیت نقش والدین در تربیت نوجوانان بشدت خود را نشان می دهد ، به این تربیب که نوجوان اهمیت می دهد که بشدت مورد توجه باشد ، صاحب شخصیت باشد و اطرافیانش او را به عنوان دوست یا شریک تلقی کنند .

والدین می توانند با همراهی بیشتر و با درک فرزند خود مثل یک دوست در کنار نوجوان خود باشند تا مجبور نشوند بعدا متحمل اتفاقات ناشی از دوستی نوجوانشان با دوستان و همسالان ناباب شوند . از اشتباهات بزرگ والدین گاهی همین تنها گذاشتن نوجوان ، در این برهه ی حساس است .

نوجوانی، بلوغ و جوانی دوران حساس زندگی هر فردهستند. دوران نوجوانی زمانی است که تغییرات ظاهری و درونی با هم همراه می شوند تا کمال فرا رسد. در این دوران نه تنها رشد جسمانی آهنگی سریع دارد بلکه تکامل احساسات، روابط اجتماعی و منطقی نیز حرکتی تند و رو به جلو دارند. بلوغ دوران شناخت خود و پدیده های پیرامون خود است و شناخت یعنی تولد و زندگی دوباره. جوانی دوران تجارب سبز است. سبز سمبول طراوت، تازگی، روییدن و بهار است. سرما را از خاطره ها می زداید و خورشید را باهمه لطفش به یاد می آورد.
بی شک سلامت جسمی، روحی و روانی در این مقاطع زندگی اساس احساسات زیبا و تجربیات موفق است. نوجوان بلوغ را تجربه می کند و تنها با دانش از وقایع این دوران است که او می تواند به خوبی از تغییرات روحی و جسمی خود استقبال کند و از آن یک فرصت در جهت رشد مهیا کند. جوان خود را در میان انبوهی از نیازهای جدید و احساسات نو می بیند، تغییراتی که به خودی خود ذاتی مقدس دارد و هدفش آماده سازی انسان برای برعهده گرفتن مسئولیتهای زندگی اجتماعی و خانوادگی است. این تغییرات دنیای جدیدی از تواناییها را به روی جوان می گشاید و در مقابل مسئولیتهای گوناگون فردی، خانوادگی، اجتماعی و از همه مهمتر مسئولیت در مقابل خود و خدای خود را پدید می آورد. سلامت روح و جسم کلید برخورد صحیح با این تغییرات بالقوه مثبت است. جوان باید بداند که چه مسائلی روح و جسمش را تهدید می کند. او باید بداند که در مقابل تواناییهایی که خداوند به او اعطا نموده، چه مسئولیتهایی دارد. او باید روشهای حفظ سلامت خود را بشناسد و با آگاهی بر تهدیدات بیرونی مقابله کند و درعین حال از جوانی خود لذت برد و آنرا در خدمت ارتقاء خود و جامعه بکار گیرد.

بلوغ و نوجوان

بسیاری از پژوهشگران معتقدند، نوجوانان با ورود به سن بلوغ، تیزهوش می شوند و به مرور زمان اطلاعات عمومی آنها بالا می رود و سعی می کنند برای هر پرسش، جواب قانع  کننده ای داشته باشند. طبیعی است که در این هنگام هوش و ذکاوت دوستان آنها هم افزایش می یابد. کودکانی که شما سال ها می شناختید، ناگهان مهارت های بسیار زیادی به دست می آورند و اگر سخنی از دوستان خود بشنوند آن را حقیقت محض تلقی می کنند. «نوجوان من زمانی درباره همه چیز با خانواده حرف می زد ولی وقتی به سن بلوغ رسیده حرف کمتری برای گفتن دارد. » این جمله ای است که بسیاری از مراجعه  کنندگان به کلینیک های روان شناسی کودک و نوجوان به پزشکان می گویند و به دنبال چاره ای برای آن می گردند. 

نوجوان با رسیدن به دوران بلوغ، به پرسش ها خیلی کوتاه و فشرده پاسخ می دهد و رازهایش را با دوستان خود مطرح می کند.

نوجوان زودرنج

در سنین بلوغ، عصبانیت، زودرنجی و تاثیرپذیری از دوستان افزایش می یابد و نوجوان به دلیل تمایلی که به گذراندن وقت با هم سن و سالان خود دارد، از فعالیت های خانوادگی دوری می کند. اگر برای انجام کاری از آنها کمک بخواهید، ناراحت می شوند و غرورشان جریحه دار می شود و اگر دوست شان همراه آنها باشد، ممکن است دعوت شما را برای گردش قبول نکنند. نوجوانان دوست دارند مانند هم سن و سال های خود لباس بپوشند و هویت خودشان را از این طریق ابراز کنند بنابراین هر لباسی که مد شود به سرعت در میان نوجوانان رواج پیدا می کند. فراموش نکنید که در سنین بلوغ افت تحصیلی اتفاق می افتد زیرا فعالیت های بیشتری وارد زندگی نوجوانان می شود. بازی فوتبال، توجه به جنس مخالف، مکالمات تلفنی و مهمانی های دوستانه از جمله فعالیت هایی است که در مراحل سنی قبل وجود نداشت.

حریم خصوصی

نوجوانان تمایل دارند بیشتر وقت خود را در اتاقشان و تنها بگذرانند. شاید به این دلیل که نمی خواهند با والدینی که مسایل آنها را درک نمی کنند، مواجه شوند. اگر تلفن، تلویزیون و ضبط صوتی در اتاق آنها باشد فقط در مواقع ضروری از اتاق خود خارج می شوند. 

یکی از دیگر دلایلی که نوجوانان بیشتر اوقات خود را در تنهایی سپری می کنند، این است که در این سنین به خواب بیشتری نیاز دارند و در روزهای تعطیل، اغلب تا ظهر می خوابند. 

تغییر دیگری که در سنین بلوغ رخ می دهد، نیاز به داشتن حریم خصوصی است و والدین باید به این حقوق نوجوان خود احترام بگذارند. نوجوان در دوران بلوغ تصور می کند خانواده او گنجی دارد که تمام نشدنی است و به همین دلیل بدون هیچ محدودیتی با تلفن صحبت می کند.

باز هم بلوغ

سن بلوغ، دورانی است که بسیاری از والدین فرزندان خود را تنبل می نامند. البته این به معنی این نیست که نوجوان شان فعالیت ندارد بلکه فقط در کارهای خانه به والدین کمک نمی کند و خود را با کارهای دیگری مانند تفریح با دوستان، تلفنی حرف زدن، گوش کردن موسیقی و.... سرگرم می کند. وجود این روحیات در نوجوانان طبیعی است و اگر برخی از نشانه های گفته شده را در نوجوان خود مشاهده کردید، آگاه باشید که او در حال گذراندن مرحله بلوغ است و باید خود را با شرایط او وفق دهید تا نوجوانتان از شما فاصله نگیرد.

اعتماد و مسوولیت را به خاطر بسپارید

اگر چه ارتباط میان والدین و فرزندان اهمیت بسیاری دارد ولی نوجوانان همیشه با بحث و گفتگو قانع نمی شوند. بعضی از آنها اول باید به یک رفتار عادت کنند و بعد تفکرشان تغییر کند. 

از هر گونه بحث، نصحیت مستقیم و سر و صدا راه انداختن افراطی پرهیز کنید. 

انتظارات و مجازات ها را قبل از انجام هر عمل نامناسبی برای نوجوان خود معین کنید تا فرزندتان مسوولیت  عمل خود را برعهده گیرد و کسی غیر از خود او مسوول پاداش یا مجازات نباشد. 

هیچ وقت برای تغییر رفتار فرزندتان از زور استفاده نکنید چرا که در صورت انجام چنین کاری شما مسوول تغییر رفتار فرزندتان هستید نه او. 

اگر جایی حق با فرزند نوجوانتان بود، جبهه گیری نکنید تا بداند آزادی انتخاب دارد و شما خواسته خودتان را به او تحمیل نمی کنید.

 

زیست شناسان رشد را به معنای بزرگ شدن بخش ها تشكیل دهنده یك موجود زنده یا تشكیل بخش های جدید مشابه آنچه قبلا وجود داشته است می دانند. رشد در موجودات زنده به دو صورت افزایش تعداد سلول ها و افزایش برگشت ناپذیر اندازه سلول صورت می گیرد.

رشد در طی زندگی جاندار ادامه دارد اما نتیجه آن هموراه ساختاری كارآمد، جوان و زنده نیست در پیكر جاندار در حال رشد، همواره ماده سازی و تخریب هر دو انجام می شود وقتی ماده سازی بر تخریب برتری داشته باشد اندازه جاندار بزرگتر می شود وقتی تخریب بر ماده سازی برتری داشته باشد پیری فرا می رسد.

 

چرا بهداشت نوجوانان اهمیت دارد؟

دنیای امروز ، نوجوانان بیشتری نسبت به سایر زمان ها دارد.طبق سرشماری سال 1375،25% جمعیت کشور ایران را افراد19-10سال تشکیل می دهند . این تعداد افزون بر 16 میلیون نفر جمعیت میباشد.تاثیر دوره جوانی بر بقیه سالهای زندگی حیاتی است. نوجوانی زمان گذر از کودکی به بزرگسالی و آمادگی برایبزرگسالی است. نوجوانی زمان اکتساب باروری،اکتساب خصوصیات عاطفی هیجانی بزرگسالی، زمان کسب هویت فردی و اجتماعی و ... میباشد.

 

بلوغ

بلوغ به مجموعه ای از تغییرات بدنی و روحی كه بین دوران كودكی و نوجوانی پیش می آید و تا جوانی ادامه می یابد بلوغ می گویند در دوران نوجوانی و بلوغ دخترها و پسرها یك دوره ی سریع رشد بدنی را تجربه می كنند.

این تغییرات در دخترها یك یا دو سال زودتر از پسرها شروع می شود.

در دخترها تغییرات سریع از 11 الی 12 سالگی و در بیشتر پسرها از 13 الی 14 سالگی آغاز می گردد.

 انواع بلوغ:

1- بلوغ جسمی: منظور از بلوغ جسمی، رشد و تكامل اعضای بدن است كه طی آن رشد استخوان و سایر اندام ها به مرز نهایی خود می رسد.

2- بلوغ جنسی: شایع ترین نشانه های بلوغ در این مرحله ظاهر می شود، علائم بلوغ جنسی، ظهور صفات ثانویه جنسی است.

3- بلوغ روانی: نوعی تكامل روحی است كه قدرت تشخیص مسائل و مصالح زندگی را به انسان می بخشد، در این حالت فرد، قبول مسئولیت های اجتماعی قدرت رویارویی با مشكلات پیچیده پیدا می كند.

4- بلوغ اقتصادی: هنگامی كه فرد از نظر تامین معاش و اداره ی مستقل اقتصادی بتواند برخود متكی باشد از نظر اقتصادی بالغ شده است.

5- بلوغ شرعی: فقه شیعه سن بلوغ را برای پسران 15 سال قمری و برای دختران 9 سال قمری در نظر گرفته است. در میان اهل تسنن متفاوت است. در این زمان نوجوان به وظایف دینی و اخلاقی خود عمل خواهد نمود.

تغییرات عاطفی

در دوران بلوغ تغییرات عاطفی و روانی زیادی در نوجوان به وجود می آید و لازم است نوجوانان از خود مراقبت بیشتری به عمل آورند.

 

در این دوران حساسیت ها، به خود گرفتن ها و زود رنجی ها بیشتر از سایر دوران ها در نوجوان تاثیر  ایجاد می كنند در این دوران نوجوانان برای ایمنی خاطر نیاز دارند كه:

1) قابل ارزش باشند

2) در تصمیم گیری ها شركت كنند

عواطف در رفتارها

عكس العمل های عاطفی یا رفتار ناشی از عواطف، عكس العملهایی است كه در اثر پیدایش انگیزه به وجود می آیند مهمترین عواطف شامل شد، دوام و تاثیرات داخلی است.

عواطف تحت تاثیر تربیت قرار دارند اما در طول عمر دوام دارند، عواطف شدید می توانند در دستگاه های مختلف مانند تنفس، گردش خون، هورمون ها، ماهیچه ها تغییرات زیادی ایجاد كنند.