- مرجع دانلود جدیدترین مقالات ورد و پاورپوینت

برچسب: حیوانات در معرض انقراض ایران

خيلي از ما وقتي چيزي درباره حيوانات در معرض انقراض مي‌شنويم فقط به ياد يوزپلنگ ايراني مي‌افتيم؛ گونه‌اي کم‌نظير که به لطف فعالان محيط زيست و رسانه‌ها حاميان زيادي پيدا کرده و حالا با وجود اينکه چند‌ده قلاده بيشتر از اين حيوان در فلات ايران زندگي نمي‌کنند اميدها به حفظ نسل و جلوگيري از انقراض اين حيوان بيشتر می‌شود اما تمرکز و تلاش براي حفظ يوزپلنگ ايراني نبايد باعث شود فکر کنيم اين‌گونه تنها گونه جانوري در معرض خطر انقراض در ايران است، بلکه چندين جانور ديگر در مناطق مختلف ايران پراکنده هستند که ممکن است چند سال ديگر فقط تصوير و نامي از آنها در کتاب‌ها باقي بماند و رد‌پاي خودشان براي هميشه از طبيعت پاک شود؛ البته فقط طبيعت ايران نيست که ميزبان چندين جانور رو به انقراض است، بلکه آمارها و تحقيقات جديد نشان مي‌دهد ساير انسان‌ها در کشورهاي ديگر جهان هم با تمام توان مشغول غير‌قابل زيست‌کردن کره زمين براي حيوانات مختلف هستند و انگار در اين مسير، توفيقات زيادي هم به‌دست ‌آورده‌اند تا جايي که در تحقيق تازه منتشرشده انجمن جانور‌شناسي لندن اعلام شده تا چهار سال ديگر دو‌سوم حيوانات کره زمين منقرض مي‌شوند. اين تحقيقات مي‌گويند بين سال‌هاي 1970 تا 2012 ميلادي جمعيت حيوانات، 58 درصد کاهش يافته و انتظار مي‌رود با ادامه اين روند اين ميزان تا سال 2020 به 67 درصد برسد. محققان در اين انجمن به‌دليل انقراض وسيع و پرسرعت حيوانات هم اشاره کرده و آورده‌اند علت بخشي بزرگ از اين اتفاق هم نابودکردن طبيعت به‌وسیله انسان‌هاست.

به‌طور کلي بيشتر کره زمين اکنون در اختيار انسان‌ها‌ست و فقط از 15 درصد آن براي طبيعت حفاظت مي‌شود. شکار به‌عنوان تأمين غذا هم از دلايل ديگر انقراض حيوانات است. آلودگي هم يکي ديگر از اصلي‌ترين دلايل انقراض حيوانات است، مثلا دلفين‌ها و نهنگ‌ها تاکنون از آلاينده‌هاي صنعتي آسيب‌هاي جدي ديده‌اند. در قسمتي ديگر از اين تحقيق هشدار داده مي‌شود: «ادامه اين روند به منابع طبيعي که انسان به آن وابسته است، آسيب مي‌زند و احتمال خطر کم‌آبي و رقابت بر سر منابع طبيعي را زياد مي‌کند.»

يوز ايراني تنها نيست

برخي از فعالان حوزه محيط زيست و کساني که در زمينه حفاظت از نسل يوزپلنگ ايراني فعاليت مي‌کردند شعارشان را «يوز ايراني تنها نيست» قرار داده بودند اما اين جمله را طور ديگري هم مي‌توان معني کرد، يعني مي‌توانيم بگوييم اين جانور، تنها حيواني نيست که در کشور ما در حال نابود‌شدن است.

انسان زمين را براي خودش مي‌خواهد

خرازيان‌مقدم درباره اينکه چرا فهرست گونه‌هاي در حال انقراض در کشور اين‌قدر بلند است و هر روز هم به اين فهرست اضافه مي‌شود، مي‌گويد: «جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و جمعيت گونه‌ها يکي از مهم‌ترين دلايل است. در واقع، توسعه راه‌ها، سکونتگاه‌ها وکشتزارها، موجب جزيره‌اي‌شدن زيستگاه‌ها و به تبع آن جمعيت برخي گونه‌هاي جانوري درون آن شده؛ به‌طوري ‌که ارتباطشان با جمعيت‌هاي پيرامون، قطع و موجب انقراض محلي و بروز فشارهاي درون‌آميزي در درون جمعيت‌هاي موجود شده است و در دراز‌مدت اين‌گونه، با چالش کاهش تنوع ژنتيک و کاهش مقاومت در مقابل بيماري‌ها و تغييرات محيطي مواجه مي‌شود. در کنار اين عامل، بايد به عواملي چون وجود سلاح‌هاي غير‌مجاز، حضور دام بيش از ظرفيت در زيستگاه‌ها، تجارت غير‌قانوني گونه‌هاي جانوري و اجزاي آنها نیز اشاره کنيم. در اين ميان، نبود امکانات، تجهيزات و نيروي انساني کافي براي حفاظت از گونه‌هاي جانوري هم اهميت زيادي دارد و در عين‌ حال، قوانين و مقررات مناسبي هم وجود ندارد.»

او ادامه مي‌دهد: «با وجود اينکه نقش انسان در رو به انقراض‌رفتن جانوران غير‌قابل کتمان است اما عوامل طبيعي هم در اين موضوع تأثير دارد؛ عواملي مانند شيوع انواع بيماري‌ها، خشکسالي‌هاي پي‌درپي و... . »

چند نمونه از اصلی ترین حیوانات در معرض انقراض ایران

میش‌مرغ

میش‌مُرغ پرنده‌ای از خانواده هوبره‌ایان است که در دشت‌های وسیع بی‌درخت، زمین‌های استپی و کشتزارهای پهناور حبوبات و علفزارها زندگی می‌کند.

این پرنده دارای گردن و پاهای کشیده، بالها و منقار پهن و پرهای رنگارنگ است و روی زمین لانه‌سازی می‌کند. میش مرغ در فصل بهار تخمگذاری می‌کند و در هر دوره تخمگذاری نیز دو تا چهار تخم می‌گذارد؛ پس از ۲۵ الی ۲۷ روز جوجه‌ها به دنیا می‌آیند. میش مرغ یکی از بزرگترین پرندگان ایران است و از نظر شکل و جثه شباهت زیادی به بوقلمون دارد. طول بدن آن به یک متر و وزنش به بیش از ۱۵ کیلوگرم می‌رسد. پرهای میش‌مرغ در قسمت پشت نخودی سیر با راه‌های عرضی سیاه و در قسمت شکمی، کاملاً سفید رنگ است. میش مرغ پاهای قوی و بلندی دارد که به سه انگشت ختم می‌شود. این پاهای قوی، برای میش‌مرغ که کمتر پرواز می‌کند، اهمیت زیادی دارد. این پرنده بسیار زودرَم و محتاط است و با اینکه پروازش قوی است، اغلب در مقابل خطر می‌دود یا مخفی می‌شود. نر و ماده این پرنده شبیه به هم هستند ولی نرها جثه بزرگتری دارند. پرنده نر بالغ نوار بلوطی رنگی در ناحیه سینه دارد و پرهای سبیل‌مانندی مرکب از موپرهای سفید در دو طرف صورت آن دیده می‌شود. میش‌مرغ‌ها، بیشتر در کشتزارهای مسطح مانند مزرعه‌های گندم، نخود، یونجه و... زندگی می‌کنند. تغذیه این پرنده بسیار متفاوت و شامل مواد گیاهی و حیوانی مختلف است، از جمله حشرات، قورباغه و سوسمار.

یوزپلنگ ایرانی

یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی یا تیزپای آسیایی یک زیرگونه به‌شدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایرانیافت می‌شود. در حال حاضر این یوز به عنوان نمادی در لباس تیم ملی فوتبال ایران است.

از سال ۱۳۹۰ که پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی شروع شد تعداد این‌گونه از ۳۳ قلاده به ۷۵ قلاده رسیده و این نشان دهنده تأثیر این پروژه بوده‌است.

این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی می‌کرد و سال‌هاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ یوزپلنگ در مناطق حاشیه کویر مرکزی از جمله خارتوران، نایبندان، دره‌انجیر و میاندشت وجود داشته باشد. این تخمین نتیجه نقشه‌برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکانهای مختلف کار گذاشته شده بود.

ایران از دهه ۱۹۷۰ به عنوان تنها زیستگاه یوزپلنگ‌های آسیایی (ایرانی) شناخته شده‌است. یوزپلنگ ایرانی تنها نژاد این جانور است که یال دارد.

سیاه‌گوش

سیاه‌گوش یا کاراکال (یا منگوله‌گوش ) گربه‌سانی کوچک است که در خاورمیانه و آفریقا زندگی می‌کند.

کاراکال یکی از سنگین‌ترین و سریع‌ترین گربه‌های کوچک است و مطالعات ژنتیکی نشان می‌دهد که گربه طلایی آفریقایی و یوزگربه نزدیک‌ترین خویشاوندان این گربه‌سان‌اند.

گوزن زرد ایرانی

گوزن زرد ایرانی گونه ای که در خطر انقراض قرار داشت ولی با تمهیدات انجام شده از خطر انقراض در ایران نجات یافت. گوزن زرد در منطقه جزیره اشک احیا و سپس با افزایش جمعیت تعدادی از آنها به زیستگاه تاریخی خود در حوزه زاگرس منتقل شدند. همچنین برنامه احیای نسل آن در اسرائیل از سال ۱۹۹۶ آغاز شده و اکنون حدود ۲۵۰ رأس از آن به‌طور طبیعی در شمال اسرائیل زندگی می‌کنند.

گاو دریایی

گاو دریایی‌ها پستاندارانی آبزی از راسته گاودریاییان، خانواده تن‌موییان  و سرده تریککوس هستند.

گاودریایی‌سانان تنها پستانداران دریایی هستند که کاملاً آبزی و گیاه‌خوارند و تقریباً تمام آنها بدون مو و اندام حرکتی عقبی‌اند.

گاو دریایی با گاوماهی و در کل خانواده گاوماهیان از نظر شکل جمجمه و دُم تفاوت دارد. دم گاو دریایی پارویی‌شکل است در حالی که دم گاوماهی چنگالی است.

گاوهای دریایی گیاهخوارند و بیشتر وقت خود را به چرا در پایابها (آب‌های کم‌عمق) می‌گذرانند.