- مرجع دانلود جدیدترین مقالات ورد و پاورپوینت

برچسب: برنامه ریزی

بدون شک، برنامه ریزی در زندگی موجب می شود تا فرد موفق تری باشیم و بهتر بتوانیم از زمان خود استفاده کنیم. ولی یادگیریِ نحوه ی برقراریِ تعادل، میان وظایف گوناگون در زندگی، کاری چالش برانگیز است. گاهی کار، مدرسه و وظایف روزانه روی هم انباشته می شوند و در عین حال، دوستان یا خانواده نیز از ما انتظار دارند که به آنها کمک کنیم. علاوه بر این کارها، باید زمانی را هم به رسیدگی به خودمان اختصاص دهیم. ولی در صورتِ داشتنِ یک برنامه ی روزانه، انجام این وظایف امکان پذیرتر می شود. با برنامه ریزی کردن می توانید میان اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود تعادل برقرار کنید و چیزهای مهم در زندگی تان را اولویت بندی کنید. در این مقاله بر ۴ گام ضروری برای تنظیم یک برنامه ی روزانه ی کارآمد و مفید، مروری می کنیم. پس بیایید ببینیم چگونه برنامه  ریزی کنیم.

گام اول: توجه به کارهای روزانه

۱. توجه کنید که معمولا چگونه زمانتان را سپری میکنید

پیش از آنکه بفهمید باید چگونه برنامه ریزی کنیم، باید بدانید که هماکنون، چگونه امور روزانهتان را مدیریت میکنید. اگر مجبور هستید که به مدرسه یا محلکار بروید، ساعاتی که در مدرسه یا محلکار میگذرانید، قبلا برای شما مدیریت شده است و نمیتوانید برای آنها برنامه ریزی کنید. ولی در وقت آزادتان، آزادی عمل بسیار بیشتری دارید.

 

چند روزی را به بررسی اینکه چگونه وقتتان را میگذرانید، سپری کنید. یادداشت کنید که هر روز دقیقا چه کارهایی انجام میدهید. با دقت توجه کنید که وقت آزادتان را چگونه میگذرانید. آیا به بازیهای ویدئویی مشغول میشوید یا خانه را تمیز میکنید؟ فهرستی از این کارها درست کنید و در آن ذکر کنید که برای انجام هر کار، چقدر زمان صرف میکنید.

۲. برآورد کنید که چقدر زمان، صرف رفت و آمد به مدرسه، محل کار و انجام کارها میکنید

احتمالا بخش نسبتا زیادی از روزتان را صرفا برای رفت و آمد به محل کار یا مدرسه یا بیرون رفتن برای انجام کارهای مختلف صرف میکنید. اما این همان زمانی است که برای نظم دادن به روزهایتان و انجام وظایف مهم نیاز دارید. توجه کنید که این رفتوآمدها معمولا چقدر زمان شما را میگیرند و در برنامه ریزی روزانهتان، زمان کافی را به این رفتوآمدها اختصاص دهید.

برنامه ریزی روزانهتان را بر اساس این زمانها، تنظیم کنید.

۳. توجه کنید که چگونه عادتهای شما، بر زندگی روزانه تان تاثیر میگذارند

انجام برنامه ریزی روزانه تا حد زیادی به فهمیدن این مسئله مربوط میشود که کارهایی که طبق عادت انجام میدهید، چه تاثیری بر زندگی روزانهی شما میگذارند. گاهی این کارها، عادتهای بدی هستند که مانع از لذت بردن از زندگی یا دستیابی به اهدافتان میشوند. در حالیکه بعضی از این کارها، برای لذت بردن از زندگی یا رسیدن به اهداف، ضروری هستند. وقتی برای خود برنامه ریزی میکنید، به نقشی که عادتهایتان در زندگی شما ایفا میکنند نیز فکر کنید.

برای مثال، شاید متوجه روندی در زندگیتان شوید که در آن خود را برای انجام کاری که برایتان لذتبخش است (مثل بازیهای ویدئویی) خسته میکنید و پس از انجام آن، تمایل یا انرژی لازم برای انجام هیچ کار دیگری، مانند کار کردن برای یک هدف بلندمدتتر (مانند درس خواندن و موفقیت تحصیلی) را ندارید. از سوی دیگر، ممکن است تمام زمانتان را برای برآورده کردن تقاضاهای اجتماعی، صرف کنید و هیچ زمانی را به رسیدگی به خودتان اختصاص ندهید. همهی این عادتها میتوانند برای سلامتی و خوشی شما مضر باشند. بنابراین باید به این مسئله توجه کنید که عادتهای جاریتان، چه تاثیری بر زندگی شما میگذارند.

پس از یافتنِ عادتی که مانع از دستیابیِ شما به اهدافتان یا چیزهایی که آرزو دارید میشود، به دنبال راههایی برای تغییر آن عادت باشید تا بتوانید استفادهی بهتری از زمانتان ببرید. این کار میتواند به سادگیِ تعیین محدودیتهایی برای کارهایی خاص، مانند بازیهای ویدئویی باشد. مثلا میتوانید تنها زمانی به خودتان اجازهی انجام این بازیها را بدهید که انجام وظایف مرتبط با هدف بلندمدت خود را تمام کردهاید. شاید لازم باشد که یاد بگیرید وقتی دیگران از شما میخواهند برایشان کاری انجام دهید، به آنها نه بگویید تا بتوانید وقتی را نیز به خودتان اختصاص دهید.

۴. زمانهای تلفشده را کاهش دهید

 شاید بعضی اوقات در روز، زمانتان را هدر میدهید. بسیاری از این موارد اجتنابناپذیر هستند، مانند رفتوآمدهای صبح یا رفتن به ادارهی پست در وقتِ ناهار، که شلوغترین زمانِ روز است. به برنامه ریزیتان نگاهی بیندازید و زمانهایی که در آنها وقتتان به هدر میرود را بیابید. به این فکر کنید که چگونه میتوانید برنامه ریزیتان را تغییر دهید تا این زمانهای تلفشده کاهش پیدا کنند.

اگر نمیتوانید زمانبندی کارها را تغییر دهید، شاید بتوانید به طور همزمان، چند کار را با هم انجام دهید. مثلا صبحها با اتوبوس به مدرسه یا محل کار بروید و در طول مسیر، از مطالعه ی رمان لذت ببرید.

۵. از شب قبل برای هر روز برنامه ریزی کنید

معمولا بهتر است که از پیش، برای هر روز برنامه ریزی کنید. اگر قبلا هرگز برنامه ریزی نکردهاید، شاید کمی زمان ببرد تا بتوانید در برنامه ریزیتان، تمام کاستیها و ویژگیها را در نظر بگیرید. انتظار نداشته باشید که در نخستین روز یا حتی نخستین هفته، همه چیز را متوجه شوید.

برای روز بعد خود، برنامهای تقریبی بنویسید که در آن تمام کارهایی را که میخواهید انجام دهید و زمانی که میخواهید برای انجام هر یک صرف کنید را فهرست کنید. در تنظیم این برنامه ریزی، کمی انعطافپذیر باشید، زیرا شما تازه دارید به برنامه ریزی برای زمانتان عادت میکنید.

گام دوم: نوشتنِ مهمترین وظایف روزانه

۱. از کارهایی که هر روز باید انجام بدهید فهرستی تهیه کنید

نیازی نیست که فهرست مرتب و دقیقی بنویسید، زیرا در این مرحله فقط باید از تکنیک طوفان فکری استفاده کنید و مواردی که مینویسید لزوما فهرست نهایی کارهایی نیست که باید انجام دهید. یک ساعت یا بیشتر وقت بگذارید و تمام کارهایی را که هر روز انجام میدهید (و کارهایی را که انجام نمیدهید ولی باید انجام دهید) بنویسید. اگر به یاد آوردن تمام کارها سخت است، همیشه دفترچه یادداشت کوچکی با خود داشته باشید و در طول روز، تمام کارهایی را که انجام میدهید، یادداشت کنید.

۲. کارهای کوچک و بزرگ را یادداشت کنید

 وقتی نوشتن فهرست را شروع میکنید، هیچ کاری را خیلی کوچک و کماهمیت درنظرنگیرید و هر کاری را که باید انجام داده شود، در فهرست خود وارد کنید. وقتی برای اولین بار برنامهریزی برای کارهای روزانه را انجام میدهید، بهتر است که همهی موارد را در برنامه ی خود بگنجانید و سپس، در صورت نیاز آن را ویرایش کنید. برای نمونه اگر هر روز صبح، برای پیادهروی بیرون میروید، این کار را نیز یادداشت کنید.

۳. در مورد کارهایی که انجام میدهید، از خودتان سوالاتی بپرسید

برای داشتن تغذیهی مناسب، چه کارهایی باید انجام دهید؟ برای رفتن به سر کار، هر روز باید چه کارهایی انجام دهید؟ برای رساندن فرزندتان به مدرسه یا به خانه، چه کارهایی را باید انجام دهید؟ احتمالا کارهای کوچک بسیار زیادی وجود دارد که باید برای انجام مسئولیتهای بزرگتر خود به آنها توجه داشته باشید. برنامهریزی روزانه به شما کمک میکند تا بخشهایی را که در آنها بهرهوری بالایی ندارید، شناسایی کنید و برای بهبود در آن بخشها تلاش کنید.

۴. فهرست خود را تجزیه و تحلیل کنید

اگر متوجه شدهاید که زمان آزاد اندکی دارید یا هیچ زمان آزادی ندارید، کارهای خود را دوباره بررسی کنید تا متوجه شوید که آیا انجام همهی آن کارها، واقعا ضروری است یا خیر. احتمالا متوجه خواهید شد که میتوان بعضی از کارها را به شکل بهتری انجام داد یا انجام آنها را به فرد دیگری واگذار کرد. برای نمونه، اگر در خوابگاه دانشجویی زندگی میکنید و وقت زیادی را برای آشپزی صرف میکنید، شاید بتوانید از یکی از هم اتاقیهای خود بخواهید تا در آشپزی با شما شریک شود. شما میتوانید غذاهایی را که هر دو به آن علاقه دارید، پیدا کنید و در طول هفته، به نوبت آشپزی کنید.

دندانپزشک به تشخیص و درمان بیماری های دهان و دندان می پردازد و از همین رو شاید بهتر باشد که عنوان این رشته را دهان پزشکی گذاشت.

در گذشته دندانپزشکی را مساوی با دندانسازی می دانستند. اما امروزه دندانسازی تنها بخشی از دندانپزشکی است. رشته دندانپزشکی در مقطع دکترای عمومی نحوه رعایت بهداشت، پیشگیری و درمان بیماری های دهان و دندان را آموزش می دهد.

دندان پزشکی یک علم تخصصی است که سلامت دهان و دندان را به عنوان عضوی مهم در سلامت جسم و روح، زیبایی و ادا کردن کلمات تامین می کند. همچنین به یاری این علم می توان بسیاری از بیماری ها را در مراحل اولیه شناخت و از پیشرفت آن جلوگیری نمود.

محتوای دوره:

این مقطع دارای دو دوره مجزای ۲ و ۴ ساله است.

علوم پایه :

که در ۲ سال اول دانشجویان واحدهای علوم پایه مثل بیوشیمی، آناتومی، بافت شناسی، فیزیولوژی، ژنتیک، میکروب شناسی و ایمنی شناسی را می گذرانند.

کارآموزی :

بعد از ۲ سال وارد دوره تخصصی دندانپزشکی شده و دروس اختصاصی خود را در زمینه آسیب شناسی فک و دهان، ارتودنسی، اندودنتیکس، پروتزهای ثابت و اکلوژن، پروتزهای متحرک و فک و صورت ، پریودنتولوژی، ترمیمی و مواد دندانی، بیماری های دهان و دندان، جراحی دهان و فک و صورت، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می گذرانند. و در نهایت می توانند بیماری های دهان و دندان را تشخیص داده و در حد یک دندانپزشک عمومی نسبت به درمان آنها اقدام کنند.

 عده ای دندانپزشکی را با کار عملی و تکنیکی صرف، یکی می دانند در حالی که اگر دانشجوی دندانپزشکی تنها فن و تکنیک این رشته را فراگرفته اما در علوم پایه ضعیف باشد، در نهایت یک دندانساز خواهد شد یعنی چنین فردی کار روی دندان را فراگرفته است اما از علم پزشکی بی نصیب می باشد.

آینده شغلی ، بازار کار، درآمد:

امروزه در کشور ایران نزدیک به ۱۲ هزار دندانپزشک وجود دارد و از سوی دیگر سالانه ۱۸ دانشکده دندانپزشکی دولتی و خصوصی موجود در کشور بیش از ۱۰۰۰ دندانپزشک تربیت می کنند. حال سوال اینجاست که آیا برای این تعداد فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی فرصت های کاری وجود دارد؟

امروزه در کشور ایران فرصت های شغلی برای دندانپزشکان جوان به دو دلیل عمده محدودتر شده است که یکی از این دلایل پیشرفت بهداشت در کشور ایران است است. یعنی خوشبختانه کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان در جهت پیشگیری و اهداف بهداشتی حرکت کرده و بسیاری از بیماری ها را مهار و کنترل کرده است. در نتیجه مردم کمتر به پزشکان و دندانپزشکان مراجعه می کنند. از سوی دیگر در چند سال اخیر رشد پزشکان و دندانپزشکان نسبت به نرخ رشد جمعیت افزایش یافته است. برای مثال اگر تا ۲۰ سال قبل به ازای هر ۲۵ هزار نفر یک دندانپزشک وجود داشت حال به ازای هر ۵ یا ۶ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد. البته ذکر عوامل فوق به معنای آن نیست که هیچ فرصت شغلی برای دندانپزشکان جوان وجود ندارد بلکه در بسیاری از شهرستانهای کشور، ایران هنوز شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. یعنی در حالی که در بعضی از نقاط کشور به ازای هر ۲ هزار نفر یک دندانپزشک داریم، در نقاط محروم کشورمان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر یک دندانپزشک وجود دارد.

 افزایش تعداد دندانپزشک و بیکاری دندانپزشکان جوان :

افزایش تعداد دندانپزشکان جوان بیکار تنها مشکل ایران نیست چون طبق بررسی ها و پیش بینی های جوامع علمی خارج از ایران ، در سال ۲۰۳۰ میلادی بهداشت دهان و دندان مردم به اندازه ای خوب خواهد بود که دندانپزشکی عمومی به بخشی از پزشکی عمومی برخواهد گشت و رشته دندانپزشکی تنها جنبه تخصصی پیدا می کند.

توانایی های مورد نیاز و قابل توصیه :

عدم تسلط بر علوم پایه و زبان انگلیسی، دانشجو را از مقولات علمی دور می کند و صرفا به او توانایی انجام کارهای عملی این رشته را می دهد.

 هرآنچه که یک دانش آموز در درس زیست شناسی دوره دبیرستان خود فرا می گیرد به نحوی به رشته دندانپزشکی ارتباط دارد بخصوص دو بخش فیزیولوژی و آسیب شناسی که دانشجویان دندانپزشکی در دو سال اول تحصیل خود با وسعت و عمق بیشتری نسبت به دوره دبیرستان مطالعه می کنند.

همچنین دانشجوی این رشته باید از دستهایی ماهر و توانمند برخوردار باشد چون بسیاری از کارهای دندانپزشکی از تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان نیاز به دستهایی هنرمند و توانا دارد تا بتوان به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام داد.

برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی و قابلیت انجام کارهای بسیار دقیق علمی، عملی، کلینیکی برای داوطلبان این رشته بسیار ضروری است. خلاقیت و مهارت در کار دست و همچنین برخورداری از خلاقیت و دید هنری، دانشجو را در انجام کارهای عملی این رشته و انجام مهارت های لازم در پیاده کردن آموخته های آن، کمک بسیار می کند.

تعداد و عناوین واحدهای اصلی و اختصاصی:

طول دوره دندان پزشکی پنج سال است و درسهای آن در سه بخش : عمومی ، پایه و اختصاصی برنامه ریزی شده است که از لحاظ نحوه تعلیم و تدریس، به درسهای نظری ، عملی نظری، عملی تقسیم می شود.

 این دوره شامل دو مرحله است:

 مرحله اول (۵/۱ سال) :

در این مرحله دانشجویان درسهای نظری و عملی علوم پایه و عمومی را در دانشگاه (کلاس و آزمایشگاه)  می گذرانند.

مرحله دوم (۵/۳ سال) :

 

در این مرحله دانشجویان درسهای تخصصی را در دانشگاه (کلاس و بخشهای کلینیکی) فرا می گیرند و به منظور برخورداری از کارایی آموزشی- درمانی، بیشتر این دوره تحصیلی را در بخشهای کلینیکی دانشکده و بیمارستانهای وابسته به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی می پردازند؛ لازم به تذکر است که گذراندن درسهای پایه برای ورود به دوره کلینیکی (مرحله دوم) ضروری است.

نظام آموزشی مطابق آیین نامه مصوب شورای عالی برنامه ریزی است و هر واحد درس نظری ۱۷ ساعت و هر واحد درس عملی ۳۴ ساعت است. کل واحدهای درسی این دوره ۲۰۳ واحد است.

درسهای پایه

درس های پایه به درسهایی گفته می شوند که زمینه ساز ورود دانشجو به درسهای اصلی و تخصصی و فراگیری آنهایند. در این رشته درسهای پایه جمعا به تعداد ۴۳ واحد درسی است که عبارتند از: فیزیک پزشکی ، بیوشیمی ، بافت شناسی انسانی، جنین شناسی، تشریح ، ژنتیک انسانی، میکروب شناسی، ایمنی شناسی، فیزیولوژی، روان شناسی عمومی، آسیب شناسی عمومی.

پروفسور محمود حسابی (زاده ۳ اسفند ۱۲۸۱ در تهران – درگذشت ۱۲ شهریور ۱۳۷۱ در ژنو) با نام اصلی محمود خان میرزا حسابی معروف به پروفسور حسابی فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورش و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی در ایران بود.

زندگی نامه دکتر حسابی

سید محمود حسابی در سال ۳ اسفند ۱۲۸۱ (۱۳۲۱ ه‍. ق) در تهران از پدر و مادر تفرشی زاده شد. پدرش سید عباس معزالسلطنه و مادرش گوهرشاد حسابی هر دو اهل تفرش و از سادات تفرش بودند.

 او چهار سال اول دوران کودکی اش را در تهران سپری نمود. در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارت های دوری از میهن، در مدرسه کشیش های فرانسوی آغاز کرد. در همان زمان تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی را نزد مادرش فرا می گرفت. او قرآن و دیوان حافظ را از حفظ می دانست. او همچنین بر کتب بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و منشات قائم مقام فراهانی اشراف کامل داشت. حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب به خوبی آشنا بود. او در نواختن ویولن و پیانو مهارت داشت. وی در چند رشته ورزشی نیز موفقیت هایی کسب کرد، از جمله کسب مدرک نجات غریق در رشته شنا در دوران نوجوانی در بیروت. محمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت. آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.

همچنین وزارت راه و ترابری جمهوری اسلامی ایران یکی از کشتی های ناوگان ایران را به نام دکتر حسابی نام گذاری کرده است.

تحصیلات دکتر حسابی

شروع تحصیلات متوسطه او همزمان با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو به مدت دو سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد. در سن ۱۷ سالگی لیسانس ادبیات، و در سن ۱۹ سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ نمود. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فرانسوی مهندسی در بیروت فارغ التحصیل شد. در آن دوران با اشتغال در نقشه کشی و راهسازی، به امرار معاش خانواده کمک می کرد. او همچنین در رشته های پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی به تحصیلات دانشگاهی پرداخت.

حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشته فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷ میلادی در سن ۲۵ سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائه رساله ای تحت عنوان «حساسیت سلول های فتوالکتریک»، با درجه عالی دریافت نمود.

لیسانس ادبیات از دانشگاه آمریکایی بیروت (۱۲۹۹ ه‍. ش)

لیسانس مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه فرانسوی بیروت (۱۳۰۱ ه‍. ش)

لیسانس ریاضیات، ستاره شناسی و زیست شناسی از دانشگاه آمریکایی بیروت (۱۳۰۳ ه‍. ش)

لیسانس مهندسی برق از دانشکده برق پاریس (۱۳۰۴ ه‍. ش)

لیسانس مهندسی معدن از مدرسه عالی معدن پاریس (۱۳۰۵ ه‍. ش)

دکتری فیزیک از دانشگاه سوربن فرانسه (۱۳۰۵ ه‍. ش)

مناصب سیاسی

سناتور انتصابی شهر تهران در دوره های اول، دوم و سوم مجلس سنای ایران بود.[۱۳] وی همچنین وزیر آموزش و پرورش کابینه محمد مصدق در سال های ۱۹۵۱–۱۹۵۲ بود.

 فعالیت های شغلی و اجتماعی دکتر حسابی

حسابی با وجود امکان ادامه تحقیقات در خارج از کشور، به ایران بازگشت و به پایه گذاری علوم نوین و تأسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی،[۱۴] دانشکده های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده ها کتاب و جزوه و راه اندازی و پایه گذاری فیزیک و مهندسی نوین پرداخت.

اقدامات علمی و اجرائی

اولین نقشه برداری فنی و تخصصی کشور (راه بندرلنگه به بوشهر)

اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشک)

پایه گذاری اولین مدارس عشایری کشور

پایه گذاری دارالمعلمین عالی (دانشسرای عالی)

ساخت اولین رادیو در کشور

راه اندازی اولین آنتن فرستنده در کشور

راه اندازی اولین مرکز زلزله شناسی کشور

راه اندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور

راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران

محاسبه و تعیین ساعت رسمی ایران

پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران، به نام بیمارستان گوهرشاد

شرکت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی

تدوین اساسنامه طرح تأسیس دانشگاه تهران

پایه گذاری دانشکده فنی دانشگاه تهران

پایه گذاری دانشکده علوم دانشگاه تهران

پایه گذاری شورای عالی معارف

پایه گذاری مرکز عدسی سازی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران

پایه گذاری بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام های موسیقی ایرانی به روش علمی

پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مرکز پژوهش های موسیقی

پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی

پایه گذاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

پایه گذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران

پایه گذاری سازمان انرژی اتمی ایران

پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران

پایه گذاری مرکز مدرن تعقیب ماهواره ها در شیراز

مشارکت در پایه گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان

پایه گذاری کمیته پژوهشی فضای ایران

ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی کشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)

تدوین اساسنامه و تأسیس مؤسسه ملی استاندارد

تدوین آیین نامه کارخانجات نساجی کشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت

پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الکترونیک، فیزیک، فیزیک اپتیک، هوش مصنوعی)

راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور

ایجاد اولین کارگاه های تجربی در علوم کاربردی در ایران

ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در کشور

تأسیس واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (۱۳۶۱)

تشکیل و ریاست کمیته پژوهشی ایران ۱۳۶۰

جوایز و افتخارات دکتر حسابی

 مراسم اهدای نشان لژیون دونور فرانسه

۱۳۴۹ - دریافت عنوان «استاد برجسته دانشگاه تهران»

۱۳۶۵ - برگزاری کنفرانس سالانه فیزیک ایران در ۱۳۶۵ در گرامی داشت محمود حسابی

نشان لژیون دونور فرانسه

آسیب های اجتماعی چیست؟

آسیب شناسی اجتماعی social-pathology مفهوم جدیدی است که از علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماری های عضوی و آسیب های اجتماعی(کجرویها) قائل می شوند. واژه آسیب شناسی از دیدگاه پزشکی به فرایند ریشه یابی بیماری ها گفته می شود

به گزارش هفت روز، آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قوامد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرومی گردد. به همین دلیل ، کجروان سعی دارند کجروی ها خود را از دید ناظران قانون ، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان نمایند ؛ زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی ، تکفیر اخلاقی ، طرد اجتماعی مواجه می شوند(عبدالهی ،1383:15).

آسیبهای اجتماعی پدیده هایی واقعی، متغیر، قانونمند و قابل کنترل و پیش گیری اند. کنترل پذیری آسیبهای اجتماعی شناخت علمی آنها را در هر جامعه ای برای پاسخ به پرسشهای نظری و عملی و کاربردی از ایده ها و یافته های علمی تولید شده در برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت برای مقابله صحیح با آسیبهای اجتماعی، درمان یا پیشگیری از گسترش و پیدایش آنها را ضروری و پر اهمیت می سازد.

آسیب شناسی اجتماعی

آسیب شناسی اجتماعی به بررسی انواع مشکلات می پردازد که در سطح اجتماعی مطرح هستند و سعی می کنند علل مختلف آنها را از جنبه های مختلف فردی ، اجتماعی و غیره مورد بررسی قرار دهد.

آسیب های اجتماعی که به تعبیر بعضی از اندیشمندان حاصل و معلول مستقیم انقلاب صنعتی هستند، در اکثر جوامع وجود دارند و تاثیرات خود را می گذارند. اما آن چه جوامع مختلف را در این مورد از هم متفاوت می سازد، نوع نگرش این جوامع به علل به وجود آورنده آسیب ها و راهکارهای اصلاح وبهبود آن است. در مورد نگرش، آن چه مهم است این که این آسیب ها چرا به وجود آمده اند؟ آیا وجود آسیب ها در جوامع امری لازم وضروری است یا می توان جامعه ای بدون آسیب داشت؟ پاسخ به این پرسش ها مستلزم شناخت نظریه های مختلف جامعه شناسی و روان شناسی است که هرکدام سعی درتبیین مسائل ،آسیب ها وبحران های اجتماعی از نظر گاه های مختلف دارند.این دید گاه ها متاثر از باورهای سیاسی و اقتصادی هر جامعه است.

آسیب های اجتماعی از چند جنبه قابل بررسی هستند:

1- از زوایه انسان ،كه هر انسان با هر دین وآئین واعتقاد وفكر ،ومذهب وگرایش ومسلك وارتباط با جناح یا حزب خاصی یا با ترحم یا با هدایت ویا با همراهی اعتقاد دارند كه به گروههای آسیب پذیر یاری نمایند مثلاً هر انسانی دوست دارد به پیر مرد یا پیرزنی كمك كند وهر انسانی دوست دارد به نابینایی كمك كند و...

2- از زاویه اجتماعی اگر به این آسیب های اجتماعی بموقع رسیدگی نشود افزایش جرم وجنایت را در پی دارد كه مخرب انضباط اجتماعی است

3- از جنبه سیاسی ، كه اگر توجه نشود كشوررا به دامن بیگانگان سوق می دهد وبجای فرهنگ خودی فرهنگ بیگانه در كشور پیاده می شود وبه اعتقادات دینی ومذهبی جامعه لطمه وارد می نماید ، وجود آسیب های اجتماعی ، بزرگنمایی وتبلیغات دشمنان كشور را در پی دارد ضمن آنكه وجود آسیب های اجتماعی در كشور اسلامی عامل تبلیغ منفی بر ضد اسلام است لذا لازم است كه آسیب های اجتماعی ریشه یابی شود واز كلی گویی در جامعه پرهیز گردد وبا ارائه راهكارها ی مدرن به جزئیات آسیب های اجتماعی توجه شود

در برخورد با آسیب های اجتماعی تقلید كوركورانه از بیگانگان جایز نیست به دلیل اینكه آسیب های اجتماعی ارتباط كاملی با سنتهای هر جامعه دارد والگو برداری از جوامع دیگر صلاح نیست.

ئوال ، وظیفه حكومت در این مورد چیست ؟ حكومت خوب حكومتی است كه برای حل آسیب های اجتماعی قرمول صحیح ومنطقی همراه با نو آوری وارائه ابتكارات وخلاقیتها در جهت رسیدن به شكوفایی داشته باشد.

سیاست های اجتماعی هر جامعه ای روش های مختلفی را در برخورد با آسیب های اجتماعی پیشنهاد می کند.شیوه ی برخورد با این مسائل هم چنان که پیشتر گفته شد،ارتباط مستقیمی با این سیاست ها دارد.این سیاست ها را هم نهادهایی که در تمامی جوامع وجود دارد تعیین می کند. در مورد راهکارهای اصلاح وبهبود آسیب های اجتماعی هم نظرگاه های مختلفی وجود دارد. عده ای روش انکار و پرده پوشی را تجویز می کنند وعده ای دیگر به روش های پلیسی وسرکوب اعتقاد دارند. جوامعی هم وجود دارند که به این مسائل نگرشی علمی و منطقی دارند وسعی می کنند با قبول وجود این آسیب ها، علت آن ها را با استفاده از روش های علمی بشناسند و برای حذف یا به حداقل رساندن آن ها از روش های منطقی سود ببرند.این جوامع، آنهایی هستند که در آن ها انباشت علمی صورت گرفته و در اثر ارتباط با فرهنگ های مختلف به سطحی از آگاهی رسیده اند که به حق آزادی و برابری انسان ها و حق برخورداری تمامی انسان ها از حقوق مادی ومعنوی اعتقاد داشته باشند.

آن چه در مورد آسیب های اجتماعی در ایران می توان گفت این است که به وضعیت خاص سیاسی و اجتماعی حاکم بر جامعه، آسیب های اجتماعی علاوه بر این که مسئله ای اجتماعی شمرده می شوند، بار ارزشی نیز دارند. یعنی یک آسیب که در یک جامعه ی با سیاست لیبرال، فقط یک جرم محسوب می شود، در ایران علاوه بر جرم بودن، گناه به شمار می رود. این نگرش خاص به مسئله ی اجتماعی باعث می شود که مجرم یا منحرف بیشتر از آن که جامعه و روابط حاکم بر آن را عامل انحراف خود بداند، خودش را گناه کار می بیند و این می تواند یکی دیگر از آسیب های فردی و اجتماعی باشد.

در جوامع مدرن امروز تمایل بر این است که این سیاست ها هرچه بیشتر توسط نهاد آموزش و پرورش و نهاد خانواده به جامعه تزریق شده و نهاد سیاست حداقل دخالت را در این امور دارد.اما در جوامعی که در آن ها نهاد سیاست قدرتمندتر است، این سیاست ها توسط این نهاد وضع و به جامعه دیکته می شود.تجربه نشان داده است که جوامع نوع اول در مهار بحران های اجتماعی موفق تر عمل کرده اند.چون مردم راهکارهای مقابله با آسیب های اجتماعی را وضع واز آن ها حمایت می کنند.اما در جوامعی که سیاست های اجتماعی را نهاد سیاست وضع می کند،لاجرم باید ضمانت های اجرایی آن ها را هم تعیین کند که در این حال استفاده از نیروهای حافظ قوانین و حامی نظام سیاسی مثل پلیس ضرورت پیدا می کند.

حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی نیزبه سیاست های اجتماعی مربوط است.دراین مورد نیز وقتی حمایت از آسیب دیدگان به طور کامل در اختیار نهاد سیاست قرار می گیرد،این نهاد از دیدگاه منافع خود به آن ها نگاه می کند،اما وقتی مردم یک جامعه به حمایت از این آسیب دیدگان می پردازند،بسیار عمیق تر و کامل تر عمل می کنند.چون مردم در متن این آسیب ها قرار دارند،آن ها را خوب می شناسند وبرای حمایت ازافرادی که دچار بحران هستند انگیزه های قدرتمندی دارند.

یکی از راهکارهای حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی،سازمان ها وتشکل های غیر دولتی است.این سازمان ها که در تمامی جوامع ریشه دارند در عصر کنونی کارکردهای مختلف و موثری پیدا کرده اند و نقش مهمی در حیات جوامع ایفا می کنند.سازمان های غیردولتی با تاثیرگذاری در وضع و اجرای سیاست های اجتماعی،در نقش های مختلفی مثل مشاور دولت،منتقد دولت وگاه حتی به عنوان بازوی اجرایی سیاست های اجتماعی دولتها فعالیت دارند.این سازمان ها با ویژگی های منحصر به فردی که دارند،امروزه به نماد حکومت مردم تبدیل شده اند و به نظر می رسد در هر جامعه ای که این سازمان ها فعال تر و گسترده تر عمل می کنند،آرمان حکومت مردم بر مردم دست یافتنی تر می نماید.

موضوعات مورد بحث در آسیب شناسی اجتماعی

آنچه روشن است اینکه بحث آسیب شناسی اجتماعی عمدتا با مسائل و مشکلات سر و کار دارد. پژوهشها و تحقیقات متعدد برای شناخت انواع این آسیبها و علل بروز آنها صورت می دهد و نظریاتی را برای حل آن مسائل پیشنهاد می کند.

بر این اساس زمینه هایی چون فرهنگ و هنجارهای یک جامعه ، ویژگیهای اقتصادی و سیاسی و جغرافیایی یک جامعه نیز در حوزه مطالعات آسیب شناسی اجتماعی قرار می گیرد. چرا که بررسی آسیبهای اجتماعی بدون در نظر گرفتن شرایط زمینه ای یک جامعه میسر نخواهد بود.

چه چیزی به عنوان آسیب شناخته می شود؟ حدود و شخور آن چقدر است؟ عوامل زمینه ساز و علل آشکار کننده آن کدامها هستند؟ در کدام طبقات گسترش بیشتری دارند؟ در کدام سنین گسترش بیشتری دارند؟ توانایی جامعه برای کنترل و نظارت بر آنها چقدر است؟ از چه راههایی می توان به کاهش آنها مبادرت کرد؟ همه اینها سوالاتی هستند که در حوزه آسیب شناسی اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرند.

اهمیت آسیب شناسی اجتماعی

هر جامعه ای متناسب با شرایط خود ، فرهنگ ، رشد و انحطاط خود با انواعی از انحرافات و مشکلات روبروست که تاثیرات مخربی روی فرآیند ترقی آن جامعه دارد. شناخت چنین عواملی می تواند مسیر حرکت جامعه را بسوی ترقی و تعامل هموار سازد، بطوری که علاوه بر درک عمل آنها و جلوگیری از تداوم آن عمل با ارائه راه حلهایی به سلامت جامعه کمک نماید. به عنوان مثال مسأله اعتیاد را در نظر بگیریم. این مساله هم به عنوان یک مشکل فردی و هم یک معضل اجتماعی مطرح است. روشن است در سطح اجتماعی منجر به از بین رفتن نیروها و انرژی بارآور جامعه می شود. شناسایی علل اساسی و کنترل آنها می تواند بسیاری از نیروهای از دست رفته جامعه را تجدید نموده ، در مسیر کار سالم جامعه هدایت کند.

 

حضرت امام رضا علیه السلام در زمینه توجه به اوقات فراغت و ضرورت پرداختن به تفریحات سالم، چنین می فرماید:   
((از لذایذ دنیوی، نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید و تمنیات دل را از راه های مشروع به دست آورید. مراقبت کنید در این کار، به مردانگی و شرافتتان آسیب نرسد. تفریح و سرگرمی های لذت بخش، شما را در اداره زندگی یاری می کند و با کمک آن، در امور دنیای خویش، موفق خواهید شد. سرگرمی و تفریح، آدمی را از ملالت کارهای یکنواخت و خسته کننده زندگی می رهاند و برای مدت کوتاهی، بار سنگین مسئولیت را از دوش وی برمی دارد و زنجیرهای وظایف روزمره را به طور موقت از دست و پایش باز می کند)).

چکیده

ازآغاززندگی اجتماعی بشراوقات فراغت مورد توجه بوده است.درمصر ویونان قدیم ، فقط طبقات بالاازامكان تفریح و سرگرمی برخورداربودند.یونانیان به اوقات فراغت اهمیت زیادی می دادندازآن برای ورزش ، بازی های قهرمانی ، هنرهایی مانند نقاشی و تمرین سخنوری استفاده می كردند. در عصر جدید و با به وجود آمدن تمدن و زندگی شهری، كوتاه شدن تدریجی زمان كار روزانه، پیدایش مراكز و وسایل گوناگون جدید، اوقات فراغت و چگونگی گذران آن مورد توجه خاص قرار گرفت؛ به گونه ای كه در سال های اخیر عده ای اظهار داشته اند كه اصولااوقات فراغت محصول جوامع صنعتی جدید است؛ چرا كه شرایط واقعی استفاده از اوقات فراغت، در این گونه جوامع آمده است. به عقیدة بسیاری از صاحب نظران فراغت به معنای واقعی آن مربوط به دوران تمدن صنعتی است چرا که در این دوران کار از زندگی خصوصی جدا شد و به کارخانه ها انتقال یافت و در نتیجه زمان فراغت و زمان کار از یکدیگر تفکیک شد. از این رو فراغت پدیده ای است کاملاً  تازه که با جامعه صنعتی و پدیدة شهر نشینی بوجود آمده و آن را نمی توان با بیکاری قرون گذشت مقایسه کرد. اوقات فراغت زمانی است که شخص در آن آنگونه که می تواند و می خواهد عمل می کند و چون عمل او پاسخ به انتظار دیگری نیست پس عمل فراغتی عملی تحمیلی و  الزامی نیست و در نتیجه با نوعی طیب خاطر و رضایت انجام می شود.

مقدمه

اوقات فراغت فرصت طلایی است كه می توان زمینه مناسبی برای رشدوبالندگی افراد را فراهم آورد به شرط آنكه قدرش را بدانیم و با بی توجهی از كنارش نگذریم . در جوامع اولیه  بین کارواوقات فراغت مرز مشخصی وجود نداشت. اوقات فراغت نزدیک ترین پیوند را با زندگی معنوی و فرهنگی افراد دارد و و ارتباط آن با حیات معنوی و فرهنگی جامعه نیز تنگاتنگ است چون فرد می تواند در اوقات فراغت همان چیزی را که می پسندد انجام دهد، شخصیت نهایی خود را بازیابد و آن را ابراز کند. بنابراین قابلیت های فرد غالباً در عرصه اوقات فراغت جلوه گر می شود .

بررسی ها نشان می دهد درروم باستان فراغت گروهی پدیدة تازه ای نبود و برنامه ریزی برای اوقات فراغت توده دراین دوران جزو وظایف سردمداران ، به شمار می رفته است. سقوط امپراطوری روم و گسترش مسیحیت روی اوقات فراغت و تفریح، تأثیرات عمیق و ماندگاری گذاشت، کلیسا اکثر فعالیتهای تفریحی را به جز آنها که به عبادت و آیین مذهبی مربوط بودند قدغن کرد.کار مورد تمجید قرار گرفت و بیکاری امری اهریمنی قلمداد شد.اما  در اواخر قرون وسطا با افول قدرت کلیسای کاتولیک و تجدید حیات انواع هنر ورشد اومانیسم، نگرش مساعد تری به فراغت  ایجاد شد .

به عقیدة بسیاری از صاحب نظران فراغت به معنای واقعی آن مربوط به دوران تمدن صنعتی است چرا که در این دوران کار از زندگی خصوصی جدا شد و به کارخانه ها انتقال یافت و در نتیجه زمان فراغت و زمان کار از یکدیگر تفکیک شد. از این رو فراغت پدیده ای است کاملاً  تازه که با جامعه صنعتی و پدیدة شهر نشینی بوجود آمده و آن را نمی توان با بیکاری قرون گذشت مقایسه کرد. اوقات فراغت زمانی است که شخص در آن آنگونه که می تواند و می خواهد عمل می کند و چون عمل او پاسخ به انتظار دیگری نیست پس عمل فراغتی عملی تحمیلی و  الزامی نیست و در نتیجه با نوعی طیب خاطر و رضایت انجام می شود.

بیان مسئله

 در دوره های پیشین، نحوه گذران اوقات فراغت، میان جوامع به عنون یک مسئله اجتماعی مطرح نبوده و از دلایل مهم آن، می توان به سنتی بودن جوامع و پایین بودن رشد تکنولوژی و به دنبال آن، ایجاد روابط عمیق عاطفی میان افراد و نیز حضور آنها در خانواده های گسترده اشاره کرد. امروزه رشد روزافزون صنعت و دست یابی به امکانات رسانه ای و دگرگونی های فرهنگی ناشی از آن، تغییرات عمیقی را در بافت و ساخت خانواده ها ایجاد کرد و سبب تحول در شکل خانواده، از گسترده به هسته ای شده است. اوقات فراغت فرصت طلایی است كه می توان زمینه مناسبی برای رشد و بالندگی افراد را فراهم آورد . كارشناسان ، افرادی كه اوقات فراغت مفید و مطلوبی دارند ، هم از لحاظ اقتصادی بازده بهتری دارند و هم عمر بیشتری می كنند . بدیهی است همان گونه كه استفاده صحیح از اوقات فراغت هم بر زندگی فرد و هم بر جامعه تاثیر مثبت خواهد داشت استفاده نادرست از آن نیز در هر دو سطح یاد شده می تواند باعث بروز مشكلات و خسارات جبران ناپذیری شود . با توجه به جوان بودن جامعه ما، در مورد قشر جوان، جنبه‏های آسیب‏شناختی فراغت اهمیت زیادی دارد. در جامعه ما مساله عمده‏ای که درخصوص رفتارهای فراغتی نوجوان و جوانان وجود دارد کمبود فضاها و تسهیلات فراغتی مناسب از یک سو و ورود ارزش‏ها و نگرش‏های مدرن غربی از سوی دیگر است. این نگرش ها اگرچه با نگرش های جنسیتی سنتی مغایرت دارد اما غالبا متاثر از  مادی‏ نگری، فردگرایی و لذت جویی است که تضاد عمیقی با فرهنگ‏ دینی وملی ما دارد و عمدتا از طریق رسانه های گروهی رواج می یابد.

  اهمیت موضوع

اوقات فراغت از چنان اهمیتی برخوردار است که از آن به مثابه آیینه فرهنگ جامعه یاد می کنند.در نتیجه چگونگی گذران اوقات فراغت افراد یک جامعه به میزان زیادی معرف خصوصیات فرهنگی آن جامعه است.
درمورد اهمیت ونحوه گذران اوقات فراغت، بحث ها وبررسی های فراوانی صورت گرفته وپیشنهادهای متنوعی ارائه شده است. دراین بین توجه به مسائل نوجوانان و جوانان كه دغدغه ای همیشگی به حساب می آید، به دلیل ورود ناگهانی آنان به اجتماع ودرنتیجه افزایش احتمال بروزرفتارهای نامتعادل، بسیارحائزاهمیت است. نیمی ازجمعیت ایران را جوانان تشكیل می دهند، جمعیتی كه می توان با برنامه ریزی صحیح ازانرژی های فراوان ومتراكم آنها برای سازندگی كشوراستفاده كرد ودر عین حال بی توجهی به آنها تشدید انحرافات وآسیب های اجتماعی را در پی خواهد داشت. به همین جهت غنی سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان مسئله مهمی است و نباید آن را به برنامه های محدودی خلاصه كرد . بارزترین ویژگی اوقات فراغت، آزادی انتخاب ونوع فعالیت است.
براستی­مشکلات امروز و آتی جامعه ما در بحث جوانان چیست؟ از هر کس که بپرسی از حفظ جواب می دهد: ازدواج و اشتغال. اما قبلش هیچ کس از خود نمی پرسد مقدمات ازدواج و اشتغال چیست؟ چه تعداد جوان را با این مقدمات آماده کردیم که نتوانستند بر این دو مسئله پیروز گردند؟ به کدام جوان حرفه و شغل آموختیم و شیوه پس انداز و سرمایه گذاری را یاد دادیم اما پس از اتمام دوران تحصیل و سربازی نتوانسته به کسب و کار شایسته خود بپردازد و بی نیاز از دیگران استقلال مالی داشته باشد؟ از جوان مان چه انتظاری داریم؟ او را با چه خصوصیاتی می خواهیم؟ شاداب و پرنشاط یا افسرده و دلمرده؟ خلاق و نوآور یا دنباله رو و بدون ابتکار و تفکر؟شما می خواهید این جوان بیست و شش، هفت ساله چه جور انسانی باشد؟ اگر می خواهید این جوان، یك جوان خلاق، دارای ابتكار، شجاع، آراسته از لحاظ اخلاقی، سالم از لحاظ جسمی و فكری و روانی، صاحب فكر و اندیشه، دارای احساس مسئولیت نسبت به كشورش و ملتش و آینده اش باشد.
به جرات می توان گفت اوقات فراغت امروز بیش از هر زمان دیگری است ، چرا كه ساعات رسمی كار در مراكز كاری كشورهای مختلف تقلیل یافته است . بنابراین هر فردی ، چند ساعت فارغ از كار در اختیار دارد كه باید برای استفاده از آنها طبق نظر ، میل و امكانات خود برنامه ریزی كند . این مسئله به خصوص در مورد جوانان و نوجوانان از حساسیت بیشتری برخوردار است، زیرا این قشر آینده ساز ، خود و نسل بعدی اجتماع را خواهند ساخت و بنابراین سرنوشت آنها با سرنوشت جامعه گره خورده است.

معنای اوقات فراغت

چنانچه از گروهی از مردم که به شکل تصادفی برگزیده شده اند بپرسیم که نظرتان درباره اوقات فراغت چیست پاسخهای متفاوتی می دهند. عده ای ممکن است بر این بارو باشند که اوقات فراغت مدت زمانی است که پس از انجام کار یا انجام وظائف و مسئولیتها باقی می ماند .

در فرهنگ عمید نیز درباره تعریف و فعال اوقات فراغت چنین آمده است: فراغت در فارسی به معنی آسودگی و آسایش و آسودگی از کار و شغل است.آنچه مسلم است اوقات فراغت فقط زمان آزاد شده از بار کار نیست. بلکه فعالیتی غیر اجباری است. فرد در این اوقات می خواهد که به اشتغالی بپردازد که با کمال میل به آنها علاقه نشان می دهد خواه به منظور استراحت خواه برای ایجاد تنوع .

 اهداف کلی

این مسئله به خصوص در مورد جوانان و نوجوانان از حساسیت بیشتری برخوردار است، زیرا این قشر آینده ساز ، خود و نسل بعدی اجتماع را خواهند ساخت و بنابراین سرنوشت آنها با سرنوشت جامعه گره خورده است. ازآغاززندگی اجتماعی بشراوقات فراغت مورد توجه بوده است . درمصر ویونان قدیم ، فقط طبقات بالاازامكان تفریح و سرگرمی برخوردار بودند .ایرانیان پیش از آنها اوقات فراغت خود را به اسب سواری ، تیراندازی ، شكار و شركت در مراسم و جشن ها می گذراندند . پس از ظهور اسلام نیز ورزش و تفریحات سالم متناسب با احكام دینی مورد توجه و تشویق بود . پیشرفت های علمی ، فنی ، هنری و ادبی مسلمانان ، معلول استفاده صحیح و مناسب از اوقات فراغت خود بوده است . در عصر جدید و با به وجود آمدن تمدن و زندگی شهری ، مراكز و وسایل گوناگون جدید، اوقات فراغت و چگونگی گذران آن مورد توجه خاص قرار گرفت . عده ای معتقدند كه این اوقات فراغت است كه در شرایط غیر كاری فرصت پرداختن به اموری مانند اخلاقیات و ارزش های اجتماعی را در این گونه جوامع فراهم می سازد و به همین دلیل مراكز ویژه ای، برنامه ریزی برای گذران اوقات فراغت را بر عهده گرفته اند.

اهداف ویژه

فعالیتهای اوقات فراغت از چنان اهمیتی برخوردار است که از آن به مثابه آیینه فرهنگ جامعه یاد می کنند. پس چگونگی گذران اوقات فراغت افراد یک جامعه به میزان زیادی معرّف خصوصیات فرهنگی آن جامعه است. در گذران اوقات فراغت، گروه سنی، طبقه اجتماعی و اقتصادی، گرایش مذهبی و جنسیت، سبب مرزبندی و ایجاد تفاوت بین گروه‏های مختلف می‏شود و دراین میان سن و جنسیت بر نحوه گذران اوقات فراغت تاثیر مهمی دارد. با توجه به جوان بودن جامعه ما، در مورد قشر جوان، جنبه‏های آسیب‏شناختی فراغت اهمیت زیادی دارد.
روش تحقیق

با توجه به اهمیت موضوع و بررسی های صورت گرفته توسط اساتید محترم و دانشجو یان گرامی که درمقاطع مختلف صورت گرفته است . لذا به جهت استفاده بهمینه از فرصت ها و جلوگیری از اتلاف وقت از روش کتابخانه ای و منابع مستدل و معتبر و همچنین استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مورد استفاده قرار گرفته است .
اهداف تحقیق

توجه به مسائل نوجوانان وجوانان كه دغدغه ای همیشگی به حساب می آید، به دلیل ورود ناگهانی آنان به اجتماع ودرنتیجه افزایش احتمال بروزرفتارهای نامتعادل، بسیارحائزاهمیت است. ودر عین حال بی توجهی به آنها تشدید انحرافات وآسیب های اجتماعی را در پی خواهد داشت. به همین جهت غنی سازی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان مسئله مهمی است و نباید آن را به برنامه های محدودی خلاصه كرد . بارزترین ویژگی اوقات فراغت، آزادی انتخاب ونوع فعالیت است. والدین به تصوراین كه باید وقت نوجوان وجوان فارغ شده ازدرس ومدرسه را لزوما پركنند، بدون توجه به علایق آنها ، كلاس های درسی ، هنری ، ورزشی ، اردووغیره را برای آنها تجویز و فرزندانشان را ملزم به شركت درآن می كنند كه این خود باعث عدم استقبال نوجوانان و جوانان می گردد . دانستن این نكته كه جوان در اوقات فراغت خود دست به چه انتخاب هایی می زند ازاهمیت ویژه ای برخورداراست واقعیت این است كه در طول تابستان آمار بزه ورفتارهای ناهنجاراجتماعی دربین قشرجوان افزایش می یابد كه این مسئله نشات گرفته ازنبود برنامه برای غنی سازی اوقات بیكاری است. همنشینی با دوستان ناباب وحضور دربرنامه های محفلی آنان به بروز ناهنجاری كمك می كند. واوقات فراغتی كه می توانست برای او منشاء پیشرفت و ترقی باشد ، باعث تباهی وسقوط وی می گردد .

همنشینی با دوستان ناباب وحضور دربرنامه های محفلی آنان به بروز ناهنجاری كمك می كند.

دیدگاه مردم عادی به مقوله اوقات فراغت

برخی از مردم  فراغت را یک نیاز واقعی و ضروری خود نمی دانند و آن را پدیده ای کم اهمیت و بی تأثیر می پندارند برخی از خانواده ها برای پر کردن اوقات فراغت فرزندان هیچ گونه برنامه ریزی نمی کنند و وقت آنان را به بدون نقشه و طرح حساب شده سپری می سازند. به فرزندان اجازه می دهند که به دلخواه خود بدون هیچ طرح از پیش ریخته ای، این اوقات را پر کنند. خانواده های ثروتمند نیز برای ارضای خواسته های فرزندان و پاسخ دادن به روحیه تجمل پرستی و چشم و هم چشمی گری خود، برای فرزندان کم سن و سال خویش، وسایلی مانند موتور سیکلت یا حتی اتومبیل تهیه می کنند و در نتیجه مشکلاتی را برای خود و دیگران به بار می آورند.
انواع اوقات فراغت

جامعه شناسان، به لحاظ اهمیت نقش و اوقات فراغت در تکوین شخصیت افراد یک جامعه، به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان، طبقه بندی های گوناگونی برای این مسئله شدخ است از معروف ترین آنها چنین است:

1- فراغت بیمارگونه (بی برنامه)

ایستادن سر کوچه یا سر گذر، شیوه های اصلی گذران فراغت بی برنامه است . نوع گذران فراغت، پی آمدهای ناخوشایند فردی و اجتماعی را در پی دارد .

2- فراغت انفعالی (غیرفعال)

فرد در آن، پذیرنده محض است و او در این وضعیت، فقط دریافت کننده محرک های صوتی و تصویری است. گوش کردن به رادیو، تماشای تلویزیون، استفاده از اینترنت و بازی های رایانه ای این نوع فراغت خود با اطلاعات بی شماری (چه مثبت و چه منفی) روبه رو می شود و او را گیرنده صرف دانش و نه عامل به آن بار می آورد. در نتیجه، اراده و نوآوری مخاطبان از آنان گرفته می شود.

 

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر هوشمندسازی کلاس درس در تعمیق و سرعت یادگیری دانش آموزان بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از ابزار و شیوه ی جمع آوری اطلاعات منابع کتابخانه ای، مقالات و سایت های معتبر علمی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که با استفاده از محتوای چندرسانه ای طیف وسیع تری از حواس دانش آموزان در فرآیند یاددهی- یادگیری درگیر شده و فرآیند یادگیری عمیق تر می شود. به عبارتی علاوه بر افزایش کارایی کلاس استفاده از نرم افزارهای گوناگون به دلیل به کارگیری حواس شنیداری و دیداری به یادگیری دانش آموزان کمک می کند. این سیستم به دانش آموزان اجازه می دهد فراتر از برنامه های درسی خود گام بردارند و تاکید بیشتری بر مهارت تفکر و یادگیری عمیق دانش آموزان دارد. همچنین با هوشمندسازی مدارس تعاملات بین دانش آموزان و معلمان  مدارس هوشمند بیشتر شده و این امر می تواند منجر به اشتراك تجربیات موفق و برتر بین آنها گردد. بنابراین مدارس با ایجاد بسترهای مورد نیاز جهت هوشمندسازی کلاس ها می توانند از مزایای این روش آموزش استفاده نمایند.

مقدمه

 امروزه مهمترین دغدغه  نظام آموزشی و پرورشی یك كشور، ایجاد بستری مناسب جهت رشد و تعالی سرمایه های فكری در جامعه ی ‏اطلاعاتی و دانایی  محور می باشد. برای آنكه همه  گروه های اجتماعی قادر باشند به طور مؤثّر در چنین جامعه ای مشاركت داشته باشند، ‏باید یادگیری پیوسته، خلاقیت، نوآوری و نیز مشاركت فعال و سازنده   اجتماعی را بیاموزند. تحقّق این امر مستلزم تعریف مجدد و نوینی از ‏نقش و كاركرد مدارس به عنوان اصلی  ترین نهادهای آموزشی در جامعه می  باشد.‏ امروزه نظام آموزشی كشور به مدرسه ا ی نیاز دارد كه با بهره گیری از فناوری  اطلاعات و ارتباطات، امکان یادگیری پیوسته را فراهم ‏نموده و فرصت های نوینی را در اختیار افراد برای تجربه ی زندگی در جامعه  اطلاعاتی قرار  دهد، به گونه ای كه این فناوریی نه به عنوان ابزار، ‏بلکه در قالب زیرساخت توانمند ساز برای تعلیم و آموزش حرفه ای محسوب   شود.‏ به كارگیری گسترده ی فناوری  اطلاعات و ارتباطات در فرایند آموزش و پرورش، همزمان با تحوّل در رویكردهای آموزشی درجهان، زمینه  ی شكل گیری مدارس هوشمند ‏را فراهم آورده است. این مدارس از جمله نیازمندی های كلیدی جوامع دانش بنیان می‎‎باشند و رویكردهای توسعه ی مهارت های دانشی و ‏كارآفرینی دانش آموزان را دنبال می  نمایند. در این مدارس ، فرایندهای یاددهی - یادگیری تقویت شده و محیط تعاملی یكپارچه برای ارتقای ‏مهارت های كلیدی دانش آموزان با تكیه بر فعالیت های گروهی، در عصر دانایی محور فراهم می  شود. با توجه به اهمیت این موضوع در پژوهش حاضر به مطالعه و بررسی تاثیر هوشمندسازی کلاس درس در تعمیق و سرعت یادگیری دانش آموزان پرداخته شده است.

 بیان مساله

ازآنجا که درحال حاضر معلم محوری پایه آموزش و پرورش درکشور می باشد، به روزكردن مدارس، استفاده از فناوری های روز، برخورداری از خلاقیت های جدید درآموزش وپرورش و اهمیت دادن به توانایی  های دانش آموزان، لازمة این تحوّل می باشد.‏ واژه ی مدارس هوشمند چندی است در ادبیات آموزش و پرورش کشور وارد شده است و فعالیت های ارزشمندی نیز به صورت پراكنده در این ‏حوزه انجام شده است. وزارت آموزش و پرورش با الهام از آموزه های دینی و مقتضیات زمانی و دستیابی به اهداف عالیه نظام تعلیم و تربیت و گسترش عدالت آموزشی، اقدام به تعریف ساختار، جایگاه، ‏ساماندهی، شرایط و ضوابط توسعه ی مدارس هوشمند بر اساس معیارهای علمی، بین المللی و شرایط بومی در سطح كشور نموده ‏است. از این رو برای نیل به این هدف، نیاز به همّتی مضاعف داشته که ازجمله عوامل اصلی آن می توان به تغییرنگرش درشیوه ی آموزش ‏و مدیریت مراکز آموزشی و پرورشی و نیز تأمین زیرساخت ها نمود.‏ هوشمند سازی مدارس یك اقدام مدبّرانه در راستای سند چشم انداز نظام، تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند توسعه فناوری  اطلاعات و ارتباطات آموزش و ‏پرورش و ضرورتی انکار ناپذیر با هدف اجرای پیشرفته ترین روش های مدیریتی و آموزشی و نگاه علمی و فناورانه به وضعیت كنونی نظام ‏آموزشی كشور است که اعمال تغییرساختار و معماری اجرایی درآنها باعث افزایش بهره وری و مدیریت زمان برای مدیران، ‏کارکنان، معلمان، دانش آموزان و همچنین اولیای دانش آموزان خواهد بود.‏

در مورد مدرسه هوشمند تعاریف زیادی عنوان شده است از جمله: مدرسه ای که درآن روند اجرای کلیه فرآیندها اعم از مدیریت، نظارت، كنترل، یاددهی_ یادگیری، منابع آموزشی و کمک آموزشی، ‏ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه آنها، بر اساس فناوری اطلاعات و ارتباطات و در جهت بهبود نظام آموزشی و تربیتیِ پژوهش محور ‏طراحی شده است را "هوشمند" می گویند.‏ در واقع مدرسه هوشمند مدرسه ای فیزیكی است كه كنترل و مدیریت آن، مبتنی  بر فن آوری رایانه و شبكه انجام می گیرد و محتوای اكثر دروس آن ‏الكترونیكی و سیستم ارزشیابی و نظارت آن هوشمند است.در چنین مدرسه ای یك دانش آموز هوشمند، با صرف وقت بر روی موضوعات به ‏‏ شكل مستمر، منابع و قابلیت های اجرایی خود را توسعه و تغییر می دهد و این نكته ای است كه به مسؤولان مدرسه اجازه می دهد تا با ‏توجه به تغییرات به وجود آمده و افزایش سطح اطلاعات دانش آموزان، آن ها را برای اخذ اطلاعات جدید آماده نمایند.‏ همچنین مدرسه هوشمند مدرسه ای است كه جهت ایجاد محیط یاددهی ـ یادگیری و بهبود نظام مدیریتی مدرسه و تربیت دانش آموزان پژوهنده طراحی شده است. به عبارتی دیگر، مدرسه هوشمند مؤسسه آموزشی است كه در جهت فرآیند یادگیری و بهبود مدیریت به صورت سیستمی نظام یافته بازسازی شده تا كودكان را برای عصر اطلاعات آماده سازد و آموزش در آن هوشمند شده باشد. بنابراین نیاز کنونی جامعه آموزشی ما تغییر و حرکت به سوی هوشمند سازی آموزش و آموزش بر اساس نیازها و استعدادها است.

مدل مفهومی مدرسه هوشمند

مدرسه هوشمند براساس مدل مفهومی شامل ابعاد اصلی زیر است:

زیر ساخت توسعه یافته فناوری اطلاعات

محیط یادددهی و یادگیری مبتنی بر محتوای چندرسانه ای

مدیریت مدرسه توسط سیستم یکپارچه ی رایانه

توانمندسازی معلمان در حوزه فناوری اطلاعات 

برقراری ارتباط یکپارچه رایانه ای با مدارس دیگر 

1- زیر ساخت توسعه یافته فناوری اطلاعات

در مدرسه هوشمند سخت افزار، نرم افزار، ارتباطات و تجهیزات كمك آموزشی از جمله الزامات اصلی است و در ساخت مدرسه هوشمند باید بر اساس  نیازمندی ها و احتیاجات فرآیند یاددهی یادگیری توسعه یابد. در مدارس هوشمند حداكثر استفاده از زیرساخت و تجهیزات موجود باید صورت  گیرد و وجود سخت افزار و نرم افزار به خودی خود، به معنی هوشمندشدن مدرسه نیست. در مدارس هوشمند، زیرساختی حائز اهمیت است كه در ارتقای فرآیند یاددهی- یادگیری موثر باشد.

2- محیط یادددهی و یادگیری مبتنی بر محتوای چند رسانه ای

استفاده از محتوای چندرسانه ای و الكترونیكی در فرآیند یاددهی- یادگیری، ركن اصلی هوشمند سازی مدارس است. با استفاده از محتوای چندرسانه ای طیف وسیع تری از حواس دانش آموزان در فرآیند یاددهی- یادگیری درگیر شده و این فرآیند تعمیق می شود. دراین  مدارس محتوای الكترونیكی مبتنی بر برنامه درسی در فرآیند یاددهی- یادگیری توسط معلمان مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین دانش آموزان نیز در یادگیری از محتوای چندرسانه ای به صورت خودآموز استفاده می كنند.

3- مدیریت مدرسه توسط سیستم یکپارچه ی رایانه ای

فناوری اطلاعات می تواند مدیران مدارس را در انجام ماموریت ها و وظایف آموزشی و اداری خود یاری نماید.

استفاده از سیستم های مدیریت مدرسه، باعث می شود مدیران مدارس از امور جاری فراغت یافته و اوقات خود را صرف برنامه ریزی، نظارت و تصمیم گیری هوشمندانه تر مدارس نمایند. اولویت مدارس هوشمند، ارتقای فرآیند یاددهی-یادگیری است. لیكن پیاده سازی و بهره گیری از سیستم های مدیریت مدرسه نیز در مسیر هوشمند سازی مدارس، باید مورد توجه قرار گیرد.

4- توانمندسازی معلمان در حوزه فناوری اطلاعات

معلمین در مدارس هوشمند باید مهارت های مورد نیاز را در این مدارس را فراگیرند. علاوه براین، استفاده از نرم افزارهای گرافیكی تنها بخشی از مهارت های مدارس هوشمند است. معلمین باید بتوانند طرح خود را برای

استفاده از محتوای الكترونیكی در برنامه درسی ارائه كرده و محتوا را تالیف نمایند. آن ها باید مهارت طراحی برنامه درسی الكترونیكی و انتخاب اجزای محتوا برای بكارگیری در برنامه درسی را كسب نمایند.

5- برقراری ارتباط یكپارچه رایانه ای با سایر مدارس

مدارس هوشمند باید در جهت تعامل بیشتر با یكدیگر در ارتباط بوده و به اشتراك تجربیات موفق و برتر با یكدیگر بپردازند. در ارتباطات یكپارچه، معلمین مدارس هوشمند می توانند جدیدترین تجربیات خود را در اختیار سایرین قرار داده و از تجربیات آن ها استفاده نمایند. به اشتراك گذاری محتوا و منابع آموزشی نیز از دیگر اركان هوشمند سازی مدارس است.

تاریخچه کنترل کیفیت

 در قرون وسطی به دلیل سادگی فرآیند تولید , هر کارگر می توانست تمام قسمت های یک کالا را به تنهایی بسازد . از این رو لذت حاصل از تولید کل کالا به جایی جزئی از آن کافی بود تا کارگر وقت بیشتری را برای رسیدن به کیفیت بالای کالا صرف نماید . انقلاب صنعتی باعث کاهش این انگیزه شد . چرا که دیگر کارگر بر خلاف گذشته , سازنده یک کالا نبود بلکه تنها جزء کوچکی از فرآیند ساخت آن را بر عهده داشت . در انقلاب صنعتی , روسای کارخانجات بزرگ نمی توانستند شخصا بر تمام وقایع نظارت داشته باشند . بنابراین ناچار بودند به طریق دیگری مشکلات را حل نمایند . این امر به منظور حفظ منافع اقتصادی و ایمنی مصرف کننده و نیز افزایش میزان تولید و به وجود آمادن رقابت مورد توجه جدی قرار گرفت و به این منظور به کارگیری روشهای بازرسی برای جلوگیری از عرضه محصولات نامرغوب یا معیوب به بازار به سرعت گسترش یافت . حتی بسیاری از واحد های تولیدی به منظور اطمینان خاطر مصرف کنندگان و گاه به عنوان ابزارهای تبلیغاتی اعلام می کردند که در تولید خود از روشهای بازرسی صد در صد بهره می برند . بنابراین اولین مرحله کنترل کیفیت پدیدار شد که هدف از آن فقط جداسازی محصولات معیوب از سالم بود و به منظور کاهش تعداد محصولات معیوب , ابداع روشهای علمی جدیدتر ضرورت یافت . در سال 1994 دکتر والتر شوهارت آمریکایی اولین نمودارهای آماری را به منظور کنترل فرآیند تولید ابداع و معرفی نمود . بنابراین وی را پایه گذاری کنترل کیفیت آماری می شناسند . ولی استفاده از علم آمار در صنعت از این زمان آغاز نشد . علت این امر اعتقاد نداشتن مدیران تولید به روشهای آماری و همچنین کمبود متخصص علم آمار در مراکز تولیدی بود . در سال 1937 در طی جنگ جهانی دوم خرید میلیونها تن مواد غذایی ، مهمات و پوشاک و دارو و ... توسط ارتش آمریکا بدون آنکه روش علمی برای کنترل و بازرسی آن وجود داشته باشد سران ارتش آمریکا را وادار نمود که به سراغ کنترل کیفیت آماری بروند . این اقدام ارتش آمریکا از یک طرف منجر به پیروزی آن در جنگ جهانی دوم و از طرف دیگر سبب پایه گذاری علم کنترل کیفیت ( آماری ) در دنیا گردید .

در کنترل کیفیت آماری که امروزه به طور گسترده ای در صنایع پیشرفته دنیا به کار می رود . سعی بر این است که ضایعات تولید تا حد امکان کاهش یابد . چنانچه مدیری بخواهد کنترل کیفیت را اجرا کند باید آمار بگیرد . به عنوان مثال تعیین نماید که آیا ضایعات کارخانه یا کارگاه نسبت به دیروز افزایش یافته است یا کاهش ؟ آیا ضایعات این کامیون مواد خام نسبت به کامیون قبلی فرق دارد یا خیر ؟ سپس لازم است این آمارها را به صورت نمودار در آورده و بعد از تجزیه و تحلیل نمودار ها ریشه نقایص را بیابد . به این ترتیب می توان با استفاده از کنترل کیفیت آماری کنترل موثری بر تولید داشت . در سال 1960 اولین حلقه های کنترل کیفیت برای بهبود روشهای کنترل کیفیت در ژاپن تشکیل شد . این حلقه ها عبارتست از تقسیم مجموعه عوامل موثر بر کیفیت به حلقه های مختلف و تقسیم حلقه های بزرگ به حلقه های کوچک ؛  هدف اصلی از تشکیل این حلقه ها آن بود که شرایط مناسب برای بهبود کیفیت محصول تولیدی فراهم شود .

کار حلقه های کنترل کیفیت از همان آغاز با موفقیت های چشمگیری رو به رو شد و به همین دلیل واحدهای تولیدی در بسیاری از کشورها این حلقه ها را در صنعت خود تشکیل دادند . در سالهای اخیر در اکثر واحدهای تولیدی ، سیستمهای مختلف کنترل کیفیت تضمین کننده سلامت ، بهداشت ، رفاه و ... افراد جامعه موجود است.

تاریخچه مدیریت جامع کیفیت

 در سال 1924 دكتر والتر شوارت  از شركت  تلفن  بل  آمریكا، مجموعه  مقالات  مربوط  به كاربرد  آمار در كنترل  كیفیت  محصولات  تولیدی  را منتشر كرد.

در سال 1931 دكتر شوارت  كتابی  با عنوان  " كنترل  اقتصادی  كیفیت  محصولات  صنعتی  "منتشر كرد . در این  كتاب  كنترل  كیفیت  آماری  مطرح  شد.

در سال 1935 آماردان  انگلیسی  به  نام  ای .اس .پیرسون  كتاب  خود را تحت  عنوان  كاربرد روشهای  آماری  دراستاندارد كردن  فعالیتهای  صنعتی  و كنترل  كیفیت  منتشر كرد.

تا سال 1937 كمتر از 10 شركت  آمریكایی  ، كنترل  كیفیت  آماری  را به  مورد اجرا گذاشته  بودند.

در سال 194 سازمان  غیرانتفاعی  اتحادیه  مهندسان  و دانشمندان  ژاپن  تأسیس  شد .و تقریباً در همین  زمان  اتحادیه  استانداردهای  ژاپن ،در زمینه  كنترل  كیفیت  آماری  سمینارهایی  برپا كرد.در سال 194 جامعه  كنترل  كیفیت  آمریكا تشكیل  شد.

در سال 1949 افراد علاقمند از انجمنهای  دانشگاهی  ، صنعتی  و دولتی  در(JUSE) تشكیل  جلسه  دادند وگروهی  به  نام  " گروه  تحقیق  درباره  كنترل  كیفیت  " را با هدف  اجرای  تحقیق  ، كنترل  كیفیت   ، آموزش  وارتقای  آن  در ژاپن  ایجاد كردند. آنها داوطلبانی  مستقل  از دولت  بودند كه  به  ارتقای  كنترل  كیفیت  و بهبود صادرات  ژاپن  می  اندیشیدند.در سال 1950 اتحادیه  دانشمندان  و مهندسان  ژاپن (JUSE) اولین  نشریه  خود را تحت  عنوان " كنترل كیفیت  آماری  " منتشر ساخت .در سال 1950 استانداردهای  صنعتی  ژاپن  تنها به  محصولات  شركتهایی  علامت  استاندارد (JIS) را می داد كه  در آن  شركت  كنترل  كیفیت  آماری  اجرا می  شد.
در سال 1950 اتحادیه  دانشمندان  و مهندسان  ژاپن (JUSE) از دكتر " ادوارد دمینگ  " از آمریكا برای  ارائه سمینار و سخنرانی  دعوت  كرد. دكتر دمینگ  در دهة  1950 كه  نظراتش  در آمریكا اقبالی  نداشت  و در برخی  مواقع  مورد بی  اعتنایی  و تمسخر واقع  می شد ، چندین  بار از ژاپن  دیدن  كرد و در سمینارها وسخنرانیهای   مختلف  ، افكار خود را برای  ژاپنی ها تشریح  كرد.

درسال 1951  اتحادیه   دانشمندان  و مهندسان  ژاپن (JUSE) جایزه  دمینگ  را با هدف  افزایش  سطح   كیفیت  صنعت  ژاپن  ایجاد كردند.

در سال 1951 دكتر فایگنبام  كتابی  تحت  عنوان  " كنترل  كیفیت  جامع  " منتشر كرد.در سال 1954 اتحادیه  مهندسان  و دانشمندان  ژاپن (JUSE)از دكتر جوران  آمریكایی  برای  سخنرانی  درسمینار " مدیریت  كنترل  كیفیت  " دعوت  كرد. كنترل  كیفیت  به  عنوان  ابزاری  برای  مدیریت  مطرح  شد وزمینه  تغییر كنترل  كیفیت  آماری  به  كنترل  كیفیت  جامع   فراهم  شد.در سال 195 رادیوی  موج  كوتاه  ژاپن  بخشی  از برنامه  های  خود را به  كنترل  كیفیت  اختصاص  داد.در سال 1962 نشریه  " كنترل   كیفیت  برای  سركارگران  " از سوی  اتحادیه  دانشمندان  و مهندسان  ژاپن  انتشار یافت   و اولین  هستة  كنترل  كیفیت  شروع  به  كار كرد .

در اواخر دهه 1970آمریکایها و اروپاییها که متوجه پیشی گرفتن ژاپنیها در  تسخیر بازارهای جهانی شدند، به فکر استفاده از نگرش TQM در مدیریتهای خود افتادند.در سال 1987 آمریكا جایزه  ای  را به  نام  " مالكولم  بالدریج  " وزیر تجارت  فقید این  كشور در سالهای 1981 تا1987 ایجاد و رئیس  جمهور آمریكا آن  را امضاء كرد. این  جایـزه  بـرای  معـرفی  شركتهایی  كه  به  بالا بردن  سطح  كیفیت  خود و اجرای  TQM دست  یافته  اند، طراحی  گردید.

جایزه  بالدریج  همه  ساله  به  حداكثر شش  شركت  ( دو شركت  از هریك  از دسته  های  بازرگانی  ، خدماتی  و بازرگانی  كوچك  ) تعلق  می  گیرد . 

مدیریت كیفیت

مدیریت كیفیت یك دیدگاه فلسفی - مدیریتی است كه هم اكنون با سرعت فزاینده جایگاه خود را در جوامع باز می كند و توجه به نیازها و ابتكارات مشتریان، راههای ارائه خدمات و ارتقای كیفیت را اصل كار خود قرار می دهد. همین توجه به كیفیت و تلاش برای بهبود دائمی نقش اساسی و مهم در توسعه كیفیت دارد. در سالهای اخیر نظامهای ارتقای مدیریت كیفیت به سرعت متحول شده اند. از حدود دو دهه گذشته فعالیتهای بازرسی ساده باروشهای كنترل كیفیت تكمیل با جایگزین گردیده اند تضمین كیفیت به وجود آمده و راه تكامل در پیش گرفته كه هم اكنون ارتقای مستمر كیفیت با مدیریت جامع كیفیت (TQM) جای همه آنها را گرفته است.
ارائه الگوها و نظریه های مربوط به بهبود كیفیت فرآورده ها و خدمات، شعار امروز سازمانها شده است. پیروزی چشمگیر ژاپنی ها در چند دهه گذشته و ظرفیتهای تحول اساسی تولیدی و اقتصادی آنان، همراه با ارائه كیفیت ممتاز فرآورده ها و خدمات، انگیزه اساسی حركت در سمت تحول روندهای مدیریت برای دستیابی به كیفیت برتر و روشهایی بوده است كه مسائل پیچیده سازمانهای امروزی را پاسخگوست. از آنجایی كه بحث مدیریت كیفیت با سیستم و سازمان ارتباط دارد و مدیریت بدون توجه به محیط و سیستم درون آن معنــی پیدا نمی كند به شرح سه واژه زیر می پردازیم :

سیستم

مجموعه ای از اجزاء كه روابط متقابل و نقش هركدام از اجزاء را درتامین هدفهای سازمانی موردمطالعه قرار می دهد. در بحث از مدیریت و كیفیت توجه كامل به سیستم و سازمان است.

مدیریت

 از مدیریت تعاریفی مختلف شده است ازجمله هماهنگ كردن منابع انسانی و مادی برای نیل به هدف و یا فرایندی كه به وسیله آن كوششهای فردی و گروهی به منظور نیل به هدف مشترك هماهنگ می شود و بالاخره مدیریت انجام دادن كارها توسط دیگران است و به عبارت دیگر مدیریت هم علم است و هم هنر. یك مدیر برای پیش بردن اهداف سازمان خود نیازمند برنامه ریزی، سازماندهی، ایجاد انگیزش در كاركنان و كنترل دریافت بازخورد از عملكرد سازمان به منظور تطابق فعالیتها با برنامه ریزی به عمل آمده و تحقق اهداف سازمانی است.

كیفیت

 درعین حال كه واژه رایج و آشنایی است ولی تفاسیر گوناگونی از آن می رود كه لازم است در هر سازمانی تعریف توافق شده از كیفیت برای افراد روشن شود. دكتر ابوالفتح لامعی در كتاب مبانی مدیریت كیفیت، كیفیت را این چنین تعریف می كند «كار درست را انجام دادن، به نیازها و انتظارات مشتریان پاسخ دادن».مفهوم كیفیت ریشه در كار متخصصان صنعتی دارد. اهمیت كیفیت در سالهای 1940 و 1950 موردتوجه قرار گرفت. اول در بخش تولید و بعد بر روی بخشهای خدماتی كاربرد یافت. مبتكر واژه كنترل جامع كیفیت یعنی فایگنبام در سال 1951 كیفیت را این چنین تعریف می كند. كیفیت یعنی توانایی یك محصول در برآوردن هدف موردنظر كه با حداقل هزینه ممكن تولید شده باشد، شاید پنج نفر از مشهورترین رهبران نظریه كیفیت كه تاثیر اساسی در صنعت امروز جهان داشته اند، ادوارد دمینگ،فیلیپ كرازبی، جوزف جوران، تاگوچی وایشی كاوا باشند. دمینگ تامین رضایت مشتری و كاستن تغییرات را در تعریف كیفیت گنجانده است و كرازبی كیفیت را مطابق یك محصول یا خدمت با الزامات (ویژگیها و استـــانداردهای) از پیش تعیین شده تعریف می كند.

مبانی ترافیک شهری و شناخت معابر

_ هدف:  آشنایی با مفاهیم شبکه بندی و سلسله مراتب انواع راها (آزادراه :بزرگ راه :خیابانهای اصلی:جمع وبخش کننده :خیابانهای محلی و ...)  

_ مشخصات طولی و عرض معابر

_ اطلاعات وسایل نقلیه عمومی وخصوصی (مترو –منوریل –اتوبوس و...)

_ بارکینگ ها .ترمینال ها .گاراژها .فرودگاهها .ایستگاهها. راه اهن ...

_ عملی : شرکت در جمع اوری اطلاعات شبکه ترافیک شهری

_ مطالب مبدا و مقصد

_ جمع اوری اطلاعات  وسایل نقلیه عمومی و خصوصی

_ اشنای باگره های ترافیکی

_ مقررات ترافیک شهری

.سوال : رفت امد شهری در کجا.چه زماانی .به چه منظور ی و با چه وسیلهاه ای انجام می شود و چرا اتفاق می افتد .

 علل ایجاد ترافیک:

اول:رفت  و امد شهری در کجا اتفاق می افتد؟

_ ترافیک شهری: مبدا و مقصد ترافیک داخل منطقه مورد مطالعه می باشد

_ ترافیک خارجی :مبدا ویا مقصد ترافیک در داخل محدوده مطالعاتی یا شهر مورد نظر است.

_ ترافیک عبوری :مبدا و مقصد ترافیک هر دو خارج از شهر یا منطقه مطالعاتی مورد نظر است .

_ دوم :رفت امد شهری در چه زمانی اتفاق می افتد ؟

(یکی از بحث های استراتژیک درمطالعات حمل ونقل شهری است .

 

نمودار ترافیک به زمان 

تغیرات زمانی ترافیک به چه چیز های بستکی دارد؟

1-اندازهی شهری:هر چه اندازه شهر کوچک تر باشد . اوج ساعت شلوغی و طول  زمان شلوغی  کمتر است .

2- نو ع ترافیک (سبک وسنگین )

3- نوع خیابان

4- گنجایش شبکه حمل و نقل

5- زمان ساعت کار (نا همزمانی کردن ساعت شروع و خاتمه فعالیتهای عمده  در کاهش اوج ترافیک و ملایم شدن ان تاثیر زیادی دارد

6- عوامل اجتماعی(مثال :بعداز ظهر پنجشنبه اکثرا ترافیک به سمت گورستانها می باشد .

7- روز های تطیل نوسانات  کمتر است .

8- کیفیت هوا روی نوسا ت تاثیر دارد

سوم : رفت و آمد به چه منظوری صورت می کیرد .

1-حمل و نقل انسان =اموزش --- کار

تفریح انجام کار های اداری و بانکی

2- حمل و نقل کالا

3- حمل نقل سرویسهای شهری.

الف) رفت و آمد اشتقال

_ از لحاظ هم زمانی ترافیک قابل پیش بینی است

_ میتوان از طریق توضیح مکانی اشتغال . ترافیک ان را کنرتل کرد .

_ نا هم زمان کردن کار

_ سیاست 5 روز کاری در هفته

_ سیستم CARPOLL( همسفری)

_ رفت امد کار ی : برای انجام کار های اداری

 _ الکترونیک کردن خدمات

_ ZONING ادارات

3- رفت و آمد خرید :(مراکز خرید بزرگ در اطراف شهر و جای دارای پارکینگ بزرگ احداث می شود .

سیستم خرید در خانه (e-buy)

4- رفت و آمد اموزشی :الکترونیک کردن اموزش e-Iearninq))

5- رفت و آمد اجتماعی و تفریحی گردش –ز یارت (غیرقابل پیش بینی )

چهارم ) رفت و آمد با چه وسیله ای انجام می شود.

برای رفت و آمد شهری از چهاروسیله استفاده می شود

وسایل انفرادی( اختصاصی) – دوچرخه ، موتور سیکت ف اتومبیل شخصی ،پیاده

وسایل نیمه جمعی = تاکسی،مینی بوس

وسایل جمعی =اتوبوس شهری واتوبوس ادارات

وسایل جمعی سریع = راه اهن شهری و منوریل ،اتوبوس خط واحد.

_ در شهرهای تا.000 10 نفر جمعیت نیاز به وسیله جمعی نیست .

_ در شهرهای تا40.000 نفر85 % ترافیک با وسایل شخصی و 15% با وسایل دیکر انجام می شود . در شهر های 100.000 نفر50% ترافیک با وسیله شخصی و بقیه با وسیله نقلیه عمومی .

 در شهرهای 3.000.000 نفر 9% با وسیله ی نقلیه شخصی و56% اتوبوس و وسایل غیر ریلی 35% وسیل ریلی.

پنجم : رفت و امد شهری چرا وجود دارد و چه چیزرفت امد شهری را افزایش می دهد ؟

به دلیل فعالیت های اقتصادی،اجتماعی و سازمانی

به دلیل پراکند گی فعالیت

فراهم بودن وسایل نقلیه

متغیر های مستقیم و وابسته موثر بر رفت و آمد شهری

نسبت اشتغال زیاد تر رفت امد سرانه را افزایش  می دهد

در امد بالا تر رفت امد را افزایش می دهد

صنعتی بودن رفت وامد را افزایش می دهد .

افزایش سرانه مالکیت وسیله نقلیه شخصی  رفت امد را افزایش می دهد

هر چه بعد خانوار کمتر باشد سرانه رفت و آمد بیشتر می شود

زیاد شدن امید به زند گی رفت امد را افزایش می دهد

7-  محیط فرهنکی و اجتماعی در افزایش یا کاهش رفت امد تاثیر دارد .

8- مناسب بودن سیستم های جایگزین رفت و آمد  را افزایش می دهد .

_ در یک شهر 30.000 نفری به طور متوسط تعداد رفت امد سرانه معادل 80عدد و هر سفر 1.5002 کیلو متر .

_ در یک شهر .100.000 نفری به طور متوسط تعداد رفت و آمد  سرانه معادل 250 عدد و هر سفر 2.6 کیلو متر

_ در یک شهر 1.000.000 نفری به طور متوسط تعداد رفت امد و امد سرانه معادل 550 عدد وهر سفر  4کیلو متر

_ در یک شهر 5.000.000 نفری  به طور متوسط تعداد  رفت امد سرانه معادل 600 عدد و هر سفر 9 کیلو متر

در مطالعاتی ثابت شده است

بهتر شدن وسیله نقلیه ( از نظر کیفیت ) رفت و آمد را افزایش می دهد

شبکه پیاده دارای همان اهمیت شبکه سواره است

کمتر کردن ترافیک از طریق برنامه ریی کار بردی زمین موثر تر از برنامه ریزی شبکه حمل نقل ترافیک است

بسیاری از راحل های حمل و نقل  در جهت توسعه  پایدار  نبو ده  اند و اثر پایدار  هم نداشتند .

_ روش های کاهش ترافیک

نزدیک کردن محل فعالیت ها به محل زندکی

سیستم زیرزمینی حمل و نقل

فراهم اوردن وسایل نقلیه  با قیمت های مختلف

عوارض جاده هی متفاوت در طول روز و در مکان های مختلف

ایجاد محدودیت در مسیر های تردد (خطو ط ویژ ه –کار پول (همسفری )

ایمن و راحت سازی مسیر های پیاده

استفاده از خدمات الکترونیک در ارتباطات .

_  طبقه بندی راهای شهری

. راه شر یانی :راهی است که در طراحی ان به عبور وسیله ی نقلیه ا همیت  می دهند و عبور پیاده از عرض راه کنترل شده است.

خیابان محلی :خیابانی که در طراحی انو بهره برداری از ان نیاز های وسایل نقلیه موتری دو چرخه سواری و پیاده در نظر کرفته شده است  

هسته شهری :قلعهای از شهر است که هیچ راه شریانی از داخل ان عبور نمی کند

_ راه شریانی درجه یک :راهیست که در طراحی و بهرهبر داری از ان به جابه جای وسایل نقلیه موتری برتری داده می شود .

برای رعایت این برتری دسترسی وسایل نقلیه موتری و هم چنین عبور پیاده  از عرض راه تنظیم می شود .

راه شریانی درجه یک ارتباط  با شبکه راه های برون شهری را تامین می کند .با اعمال درجات مختلفی در کنترل دسترسی راه های شریانی درجه یک به ازاد راه و بزرگ راه وراه عبوری دسته بندی می شود .

_  نکته : اختلاف ازاد راه ها : فاقد تقاطع هم سطح و این بزرک راه ها میتوانند در فواصل  تنظیم شده (فاصله های بیشتر از 2.5 کیلو متر ) دارای تقاطع هم سطح می باشد .

_  همچنین راهای عبوری ادمه راهای برون شهری دو خطه هستند که در شهر های کوچک از داخل عبور می کنند. البته در این راه ها نیز همانند بزرک راها  فاسله های دسترسی هم سطح نباید کمتر از 2.5 کیلو متر باشد

راه شریانی درجه دو :در این طراحی این کونه راها  به جابه جای و دسترسی در طراحی  و بهره برداری اهمیت داده می شود و راهای شریانی درجه دو دارای عملکرد درون شهر اند و شبکه اصلی راهای درون شهری را تشکیل میدهد . علاوه بر راههای مذ کور راههای دیکری وجود دارند  که عبارت اند از خیابان های محلی و راه های ویژه شامل

راه های ویژه پیاده

راه های ویژه دو چرخه

راه های ویژه اتو بوس

_ نقشه ی مختلف راه های شهر ی.

1-فراهم اوردن امکان جابه جای برای وسایل  نقلیه موتوری (نقش جابه جای )

2- فراهم اوردن امکاندسترسی وسایل نقلیه  موتوری به بنا ها و تاسیسات (نقش دسترسی )

3-ایجاد بستر  برای ارتباط های اجتماعی نظیر کار ،ورزش، بازی، وملا قات و...

(نقش اجتماعی )

شکل دادن به ساختار معماری و شریانی ( نقش معماری شهری )

تاثیر در اب و هوای محیط اطراف راه (نقش تاثیرات اب و های )

6-تاثیر در اقتصاد شهر (نقش اقتصادی )

 

از مباحث علمی و دقیق مدیریتی در سازمانها، اصول مدیریت است. مکاتب مختلف مدیریتی هرکدام دیدگاههای خود را نسبت به آن ارائه کرده و دیگران را نسبت به اجرای دقیق آنها توصیه نموده اند.اسلام نیز به عنوان یک نظام جامع و کامل زندگی همچنان که به دیگر شئون حیات بشری از جمله،مسائل اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، فقهی فرهنگی و... پرداخته است، درباره مدیریت نیز نظریات ارزشمندی ارائه کرده است، که از آن جمله، اصول مدیریت به عنوان یکی از عوامل مهم موفّقیت مدیران در سازمانها می باشد. ما در این مقاله برخی از اصول مدیریت از دیدگاه پیامبر اعظم(ص) را دربخش مدیریت منابع انسانی ارائه نموده ایم که عبارتند از: تقوی، کرامت انسانی، عدالت، شایسته سالاری، امانتداری، صداقت و راستی، خدمتگزاری، انگیزش، جبران خدمت، تعهد و مسئولیت.

مقدمه

به نام مدیر، مدّبر، هادی و ناظر کل عالم هستی، او که خود مدیر است و مدیران بی اوهیچ اند چرا که هر چه دارند همه از اوست و به سوی او باز می گردند. درود بی پایان به واسطه فیض الهی، پیامبر اعظم(ص )، او که ما را به نور الهی آشنا ساخت و بستر کمال انسانی در قلمرو علم و زندگی، دنیا و آخرت را برایمان گسترانید.

امروزه (سازمانها) رکن اصلی جوامع بشری اند و شرایط مختلف زمانی و مکانی نیزنیازهای گوناگون انسانها، باعث ظهور و گسترش روز افزون آنها شده است؛ و در تمام شئون زندگی انسان امروزی از هنگام تولد تا مرگ تأثیر گذارند. مدیریت نیز یکی ازمهم ترین کوشش های انسانی است که همه مدیران در همه رده ها و در همه گونه های سازمان وظیفه بنیادی طراحی و اداری و پایا و پویا نگهداشتن آن ها را بر عهده دارند.

با تحقیقاتی که درباره ناکامی های سازمانهاانجام گرفته است ثابت می شود که درصد بالایی از این ناکامی ها، پی آمد مدیریت ناشایسته و ناآزموده است. البته همین مطلب راسالها قبل پیشوایان معصوم ما اعلام کرده و فرموده اند:
(حسن التدبیر ینمی قلیل المال و سوء التدبیر ینمی کثیره.)تدبیر نیکو مال اندک را افزایش می دهد و بی تدبیری مال فراوان را نابود سازد. از این رو می توان گفت مدیریت صحیح و حسن تدبیر درهمه نوع همکاری سازمان یافته و در همه رده های سازمانی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. مدیریت نه تنها وظیفه رئیس یک سازمان، شرکت و یا امیر ارتش، بلکه وظیفه سرپرست کارگاه و یا یک گروه کوچک کاری... نیز هست. امام رضا (ع ) در این باره فرموده است:هیچ گروه و ملتی از اقوام و ملل را نمی یابیم که در زندگی موفق و پایدار باشد مگر به وجود مدیر و سرپرستی که امور مادی و معنوی آنان را مدیریت کنند.از سوی دیگر عوامل مختلفی در توفیق، اثر بخشی و کارایی مدیران تأثیر گذاراست که از مهم ترین آنها (اصول مدیریت) است ؛ و این مطلب در مکاتب مختلف مدیریتی مورد توجه خاص قرار گرفته است و هر کدام بر اساس رویکرد مدیریتی خاص خود به آن پرداخته اند. ما در این مقاله بر آنیم، ضمن اشاره به اصول مدیریت از دیدگاه برخی مکاتب مشهور، آن را از دیدگاه اسلام، بویژه در بیانات پیامبر گرامی اسلام طرح و بررسی نماییم.شاید بدین وسیله در جهت نهادینه سازی اصول مدیریتی پیامبر اعظم(ص ) گامی برداشته باشیم.

تعریف اصل:(اصل) در لغت به معنای ریشه و در اصطلاح عبارت است از قواعد و قوانینی که بر چیزی حاکم است و یا اساس و پایه آن است. در مدیریت به معنای راهنما، الگوی عمل و اندیشه،قواعد و چارچوب هایی که ناظر بر کل فرایند مدیریت و به مفهوم (خط مشی) و (سیاست) نیزمی باشد. آنچه در این مقاله مقصود است؛ جنبه (حاکمیت) اصول در فرایند مدیریت است.

اصول مدیریت

دانشمندان و صاحب نظران علم مدیریت اغلب وظایف عمده (برنامه ریزی،سازماندهی، رهبری، ارتباطات، کنترل، تصمیم گیری و خلاقیت و نوآوری ) را به عنوان اصول مدیریت و برخی نیز به عنوان وظایف مدیران نام برده اند که به ارائه نظرات عده ای از آنها می پردازیم:نظریه مدیریت علمی: (فریدریک تیلور) آمریکایی اصول مدیریت علمی خود را در پنج اصل خلاصه می کند. ایشان علمی کردن روش تولید، علمی کردن گزینش افراد، همکاری میان سرپرستان و کارکنان، تعیین واحد کار و پرداخت مزد مبتنی بر تعداد واحد کار انجام شده و آموزش، مطالعه و بررسی زمان و حرکت را برای واحدهای کار مطرح کرده است.

نظریه مدیریت اداری: (هنری فایول) فرانسوی چهارده اصل را به عنوان اصول مدیریت اداری خود به شرح زیر عنوان کرده است:تقسیم کار، اختیار و مسئولیت، انضباط، انتظام سازمانی، انصاف، وحدت فرماندهی،تبعیت منافع از منافع عمومی، حقوق و پاداش مالی کارکنان، وحدت دستور، تمرکز،سلسله مراتب، نوآوری و تقویت مبانی کار جمعی و گروهی، ثبات و دوام سازمانی.نظریه مدیریت بورکراسی: (ماکس و بر) جامعه شناس آلمانی نیز در نظریات مدیریتی خود؛ ضابطه، انظباط، انتظام، انصاف، قاعده و قانون، منطق و ثبات را به عنوان اصول مدیریت مطرح کرده است.

برخی دیگر نیز اصل تخصص کار، اصل سازمانی عقلانی و رفتار عقلانی کارکنان، مشارکت گروهی در ایجاد تغییر، اصل مهارت فنی مدیران و مهارت کار درگروه و... را مطرح کرده اند.

بنابراین اصول مذکور در مدیریت نوین از تعریف و مفهومی واحد برخوردار نیستند وگاه با مفاهیمی مانند وظایف و روشها نیز تداخل دارند، و گاه به عرصه خاص از ارکان وعناصر مدیریت نظر دارند، در حالیکه اصول مدیریت اسلامی از آنجا که بر فطرت انسانی،سنت های حاکم بر هستی و اندیشه های جهان شمول اسلام تکیه دارد، برای انواع مدیریت ها و سازمانها در شرایط زمانی و مکانی متفاوت، سودمند و قابل استفاده است. ازسوی دیگر اصول مدیریت نوین گرچه به سازمان و کارکنان آن نظر دارد، امّا جهت گیری اساسی آن افزایش تولید و سود آوری بیشتر است در حالیکه اصول مدیریت اسلامی خدانگر، انسان نگر و جامعه نگر است و به دنبال سعادت و کمال انسانی در جهت سیر الی اللّه می باشد و علاوه بر کمیت کار و ابعاد مادی آن به کیفیت و ابعاد معنوی کار نیز توجه دارد.

ویژگیهای اصول مدیریت اصول مدیریت به طور کلی دارای چهار ویژگی عمده زیر هستند:

1- کار و عمل نیستند، بلکه حاکم و ناظر بر کار و کارگزارند.

2- محدود کننده رفتارهایند و در نیل به هدف ها، طریقی خاص تعیین می کنند.
3- ابهام زداینده و در شرایط پیچیده و مبهم، الگو و راهنمای عمل اند.
4- هویتی آمرانه دارند و بایدها و نبایدها را در عمل روشن می سازند.
اصول مدیریت اسلامی نیز دارای چهار ویژگی زیر می باشد:

1- ناظر بر نگاه دین به زندگی بشر است که آن را در دو بعد دنیا و آخرت می بیند.برخلاف مدیریت در رویکرد غیر دینی که نهایت و غایت امر را در تولید و افزایش بازدهی خلاصه می کند و کمال معنوی انسان را نادیده می گیرد.

بنابراین، اصول مدیریت در دین رنگ معنویت و اخلاق به خود می گیرد و افزایش تولید و بازدهی را نیز مقدمه رشد و تعالی انسان به سوی حق تعالی می داند.

2- در مدیریت اسلامی انسان محوری و روابط انسانی به طور واقعی مطرح است وهمه چیز در خدمت انسان است. بر خلاف مکاتب دیگر مدیریت که هنگام بحث از روابطانسانی، هدف واقعی افزایش بازدهی، سود و سرمایه و تولید است؛ نه خدمت و رفاه وتعالی انسانی و در کسب مهارت انسانیِ مدیران، همه تلاش بر استفاده بیشتر و بهینه امرانسان به منظور سود آوری بیشتر است. ویژگی اسلام این است که انگیزه ها و هدف ها رادگرگون و اصلاح می کند و در جهت سیر الی اللَّه قرار می دهد.

3- در مدیریت اسلامی، یک مدیر هیچ گاه مجاز به استفاده از هر ابزاری برای نیل به هدف سازمان خود نیست و حق ندارد به منظور افزایش تولید و سرمایه یا تحقق اهداف سازمان خود اصول انسانی و اسلامی را زیر پا بگذارد یا نادیده بگیرد. بلکه موظف به مراعات اصول اسلامی در هر شرایطی است. برای مثال، از نظر اسلام اهانت به یک مسلمان و خوار کردن او اهانت به خداست. رسول گرامی اسلام(ص ) می فرماید: (من استخف بفقیرمسلم فقد استخف بحق اللَّه... .)

در اين مقاله فلسفه وجودی بودجه، تاریخچه و تعریف بودجه و همچنين اصول بودجه شامل اصل سالانه بودن بودجه، اصل تعادل بودجه، اصل وحدت بودجه، اصل کاملیت یا جامعیت بودجه، اصل شاملیت يا تفصیل بودجه، اصل تخصیص و عدم تخصیص بودجه، اصل انعطاف پذیری، اصل تحدیدی بودن هزینه ها، اصل تخمینی بودن درآمدها، اصل تنظیم بودجه بر مبنای عملیات، اصل تقدم درآمد بر مخارج، اصل تفكیك هزینه های مستمر از غیر مستمر شرح داده می شود.

 مقدمه:

ایجاد و گسترش وابستگیهای بین­المللی در بسیاری از جنبه های سیاسی و اجتماعی، به ویژه در شرایط جهانی شدن اقتصاد، باعث شده است انگیزه های لا‌زم به منظور یکپارچگی سیستم های بانکی و مالی از جایگاه ویژه ای برخوردار شود. به تبع آن، اهمیت مسائل حسابداری و مدیریت بانکی در مفهوم جهانی و درک آن بسیار ضروری شده است. در همین راستا، کنترل و بررسی مستمر اقلا‌م کلیدی ترازنامه و ارزیابی مسائل مهم در ترازنامه از جمله نقدینگی، توان واریز بدهیها و انعطاف پذیری مالی و همچنین تراکم، تنوع، زمانبندی و کیفیت داراییها و بدهیها بسیار ضرورت دارد. بانکها به واسطه سرمایه گذاران و وام گیرندگان متعدد با انواع بازارهای پولی و مالی رابطه دارند؛ به همین دلیل، دائماً با ریسکهای مختلفی روبرو  می شوند، به طوری که ممکن است  ورود به یک بازار و یا خروج از آن، کاهش یا افزایش در یک یا چند نوع ریسک را در پی داشته باشد.

تا سال 1970 بیشتر فعالیتهای بانکی شامل پرداختهای اعتباری بود. به عبارت دیگر، واسطه گری بین سپرده های کوچک و کم هزینه و اعطای وام بود. قیمتگذاریها و سرمایه گذاریها مبتنی بر تصمیمگیریهای ساده بود و کلیدی ترین چالش مدیریت، کنترل کیفیت داراییها، زیان وامها و هزینه های سربار بود. بروز مشکلا‌ت تورم، رکود اقتصادی و بی ثباتی نرخهای بهره در اواخر دهه 1970 و اوایل 1980، باعث شد تا مدیریت داراییها و بدهیها در بانکها برای نگهداری حاشیه سود پذیرفتنی، بسیار ضرورت پیدا کند (Greuning & Bratanovic, 2000, p.60).

امروزه حسابداری به دنبال روشها، رویه ها، دیدگاهها و استانداردهایی است تا رویدادها، ارزشها، فعالیتها و معاملا‌ت مالی بالفعل و بالقوه را در سطوح مختلف نظری (ساختاری، تفسیری و انعکاسی) به نحوی شناسایی، اندازه گیری، طبقه بندی، مقایسه، تلخیص و کنترل کند که بتواند گزارشهای مالی موثر و مفیدی را برای استفاده کنندگان و پاسخگویی مدیران فراهم آورد.

کمیته نظارت بانکی در بانک تسویه بین المللی معروف به کمیته بال بر این باور است که نقدینگی در بانکها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و کمبود نقدینگی پیامدهای گسترده ای به همراه دارد. به همین منظور تحقیقات و مطالعات گسترده ای در زمینه دستیابی به یکسری رویه ها و اصول اساسی برای مدیریت نقدینگی انجام داده است. پس از انتشار گزارشی در سپتامبر 1992با عنوان «چارچوبی برای اندازه گیری و مدیریت نقدینگی»، با انجام اصلا‌حات و تغییرات لا‌زم و با در نظر گرفتن اصول کلی و اساسی در مدیریت نقدینگی بانکها در فوریه 2000، نشریه ای با عنوان «روشهای موثر در مدیریت نقدینگی بانکها» از سوی کمیته یاد شده منتشر شد.

 

فلسفه وجودی بودجه

انسانها در دوران مختلف هميشه درصدد بوده اند تا نيازها و خواسته هاي خود را به نوعي از امكاناتي كه در طبيعت وجود دارد تأمين نمايند. اما با توجه به اينكه نيازها و خواسته هاي انسان نامحدود و در مقابل، منابع و امكاناتي كه در اختيار دارد محدود است، مي توان گفت كه بشر با دنيايي مملو از كميابي زندگي مي كند و لذا در مواجهه با اين مشكل از قوه تعقل و قدرت تجزيه و تحليل و توان پيش بيني خود استفاده كرده و با توسل به برنامه ريزي درصدد برآيد تا با حداقل امكاناتي كه در اختيار دارد، حداكثر مطلوبيت را نصيب خود نمايد.

حتي آثار به جا مانده از زندگي بشر اوليه در صدها هزار سال پيش، قبل نشانه هاي زيادي از برنامه ريزي در امور دارد. با عنايت به مباحث مطرح شده، مي توان گفت: فلسفه وجودي بودجه نويسي دو عامل است: يكي نيازهاي نامحدود بشر و دوم منابع و امكانات محدودي كه در اختيار دارد.

واژه شناسی بودجه

در گذشته فرانسويان كلمه «بوژت» را به معني كيف يا كيسه چرمي كوچك به كار مي برده اند. اين كلمه نخستين بار در انگلستان براي كيف كوچك حاوي مهر «وزارت دارايي» آن كشور و سپس نام كيفي گرديد كه بصورت دريافتها و پرداختهاي كشور را در آن مي نهادند. در سال 1733 زماني كه وزير دارايي انگلستان صورت دريافتها و پرداختها و گزارش مالي سالانه كشور را براي نمايندگان مردم مطرح ساخت، نويسنده ناشناسي در جزوه اي با عنوان «كيسه اش باز شد1» به سياست وزير داراي حمله نمود و او را به شعبده بازي تشبيه كرد كه كيسه حقه ها و كلكهاي خود را گشوده است و به طعنه گفته شد «سفره اش-بودجه اش- را گشوده است».

كلمه« بوژت» فرانسوي اندك اندك انگليسي شد و به صورت «باجت2» درآمد و سپس بدان شكل به فرانسه بازگشت و با گويش فرانسوي «بودجه» مرسوم شد.

تعریف بودجه

تعريف هاي زيادي براي بودجه شده است كه به چند نمونه از آن به شرح زير اشاره مي شود:

بودجه دخل و خرج دولت است.

اولين تعريف قانوني كه از بودجه در نظام حقوقي مالي ايران به عمل آمده است در ماده يك قانون محاسبات عمومي مصوب مورخ 21 صفر 1329 هجري قمري مطابق با سال 1289 شمسي است كه بودجه را چنين تعريف كرده است: «بودجه دولت سندي است كه معاملات دخل و خرج مملكتي براي مدت معيني در آن پيش بيني و تصويب  مي گردد. مدت مزبور را سنه مالي مي گويند كه عبارت از يك سال شمسي است».

دومين تعريف قانوني مربوط به قانون محاسبات عمومي مصوب 16 اسفند 1312 شمسي مربوط مي شود كه چنين آمده است: بودجه لايحه پيش بيني كليه عوايد و مخارج مملكتي است براي مدت يكسال شمسي كه به تصويب مجلس شوراي ملي رسيده باشد.

سومين تعريف قانوني مربوط به قانون محاسبات عمومي مصوب 15 ديماه 1349 شمسي است كه بودجه را چنين تعريف نموده است: «بودجه كل كشور برنامه مالي دولت است كه براي يك سال مالي تهيه و حاوي پيش بيني درآمدها و ساير منابع تأمين اعتبار و برآورد هزينه ها براي انجام عملياتي كه منجر به وصول به هدفهاي دولت مي شود و از سه قسمت تشكيل مي شود:

بودجه عمومی دولت

بودجه شرکت ها

بودجه موسساتی كه تحت عنوان غير از عناوين فوق در بودجه کشور منظور مي شود».

چهارمين تعريف مربوط است به قانون محاسبات عمومي كشور 1/6/1366 مجلس شوراي اسلامي، در اين قانون، بودجه كل كشور چنين تعريف شده است: «بودجه كل كشور برنامه مالي دولت است كه براي يك سال مالي تهيه و حاوي پيش بيني درآمدها و ساير منابع تأمين اعتبار و برآورد هزينه ها براي انجام عملياتي كه منجر به نيل سياستها و به هدفهاي قانوني مي شود.

با دقت بيشتر در تعريف بودجه متوجه مي شويم كه سه جنبه سياسي، مالي و  برنامه اي جزو ماهيت بودجه بوده، هر تعريفي از بودجه بايد بر پايه هاي سه گانه مذكور تكيه داشته باشد. منتها هر دسته از تعاريف بودجه به مناسبت شرايط و اوضاع و احوال حاكم، بر يكي از جنبه هاي سه گانه فوق تآكيد بيشتري نموده است. به بيان ديگر هر نوع بودجه به مفهوم واقعي آن داراي آثار و ابعاد سياسي، مالي و برنامه اي است و اين سه بعد از هم جدا نشدني و ذاتي بودجه بوده، در همديگر تأثير متقابل و مداوم دارند.

با توجه به مجموع تعاريفي كه از بودجه وجود دارد مي توان عناصر تشكيل دهنده آن را برشمرد.

1- بودجه برنامه ملی دولت است؛

2- بودجه براي يك سال مالي تهيه مي شود؛

3- بودجه پيش بيني آينده است؛

4- بودجه در برگيرنده كل درآمدها و هزينه هاي دولت در قالب بودجه عمومي، بودجه شركت هاي دولتي و بودجه ساير موسسات انتفاعي وابسته به دولت مي باشد؛

5- هزينه ها براي نيل به سياست ها و هدفهاي معين و قانوني دولت مي باشد. ؛

6- سندي است كه بايد به تصويب قوه مقننه برسد؛

7- هيچ دولتي بدون داشتن بودجه نمي تواند دست به فعاليتي بزند.

 

اعتیاد عبارت از تعلق یا تمایل غیر طبیعی و مداومی است که برخی از افراد نسبت به بعضی از مواد مخدر پیدا می کنند منظور از اعتیاد استفاده غیر طبی و مکرر داروست که به ضرر خود مصرف کننده با دیگران می باشد. اعتیاد چهار خصوصیت عمده دارد: 1-گرایش به ازدیاد مصرف ماده اعتیاد آور: این خصوصیت را اصطلاحاً تحمل دارویی می گویند. در این حالت فرد معتاد حالتی سازگار نسبت به داروی مخدر پیدا می کند و برای ایجاد عکس العمل مشابه باید بر مقدار دارو بیفزاید. 2-وابستگی بدنی و روانی به اثرات ماده اعتیاد آور: وابستگی حبس یک حالت فیزیولوژیک است که با استعمال مکرر ماده ی اعتیاد آور به وجود می آید و باعث ادامه ی استعمال آن ماده می شود و قطع آن موجب سندروم محرومیت می گردد. در قطع آن علائم محرومیت معمولاً بعد از 2 تا 12 ساعت ظاهر می گردد و شامل آبریزش از چشم و بینی و خمیازه و عرق کردن می شود آنگاه خوابی عارض فرد معتاد می شود و پس از بیداری به شدت بی قرار و مضطرب است. سایر علائم محرومیت ها پس از 24 تا 48 ساعت ظاهر می شود و عبارتند از: گشادی مردمک چشم ها، مسخ شدن موهای بدن، تهوع، بی اشتهایی، اسهال، دل درد و بی خوابی، وابستگی روانی، یک الگوی رفتاری خاص در استفاده ی جبری از مواد اعتیاد آور است که با تابعیت شدید بر مصرف همان داده و فراهم کردن آن و میل شدید به بازگشت آن پس از قطع ماده، مشخص می گردد. وقتی وابستگی روانی حاصل شد دیگر آن حالت نشدنی و لذت بخش، برای فرد معتاد مطرح نیست و مصرف ماده ی مخدر به صورت یک رفتار اجباری در می آید. 3-تمایل و اعتیاد تشدید به ماده ی اعتیاد آور: تاجایی که به هر وسیله ی ممکن آن ماده ی اعتیاد آور را به دست می آورد. احتیاج به پول برای تأمین مواد مخدر، فرد معتاد را به ارتکاب اعمال بزهکارانه وا می دارد. مطالعه ی پزشکی جان هاپکینز در سال 1971 نشان داد که دوازده هزار معتاد شهر بالتیمور سالیانه سیصد میلیون دلار اجناس مختلف را از مغازه ها دزدیده اند و پس از فروش آنها به ثلث قیمت صرف استعمال مواد مخدر کرده اند. 4-ضررو زیان به مصرف کننده و جامعه: مواد مخدر هم ضرر مادی و رفتاری برای شخص و هم آسیب اقتصادی و اجتماعی برای جامعه دارد. در سال 1356 آمار تقریبی معتادان را در ایران حداقل سیصد هزار نفر بر آورد کرده اند که حدود یک درصد افراد جامعه بودند در آن روز مسأله ی شماره ی یک بهداشت روانی در ایران به شمار می رفت زیرا اگر هر خانواده متشکل از پنج نفر باشد حداقل بهداشت روانی  یک و نیم میلیون نفر در خطر بوده است. گزارش سمینار مبارزه با مواد مخدر در مرداد 1363 حاکی است که تعداد معتادان در ایران حدود یک و نیم میلیون نفر است. اگر هر معتاد روزانه صد تومان مواد مخدر مصرف کند ما روزانه معادل صد میلیون تومان از این بابت ضرر مادی به جامعه وارد می شود. از نظر بهداشت روانی و سلامت جامعه حدود پنج میلیون نفر در خطر هستند. مراحل اعتیاد: معمولاً فرد معتاد مراحلی را می گذراند تا به دام اعتیاد بیفتد: 1-آشنایی و شروع: در این مرحله فرد با دوست یا آشنای معتادی برخورد می کند و با تشویق وی با ماده ی مواد مخدر آشنا می شود. 2-دو دلی و تردید: در این مرحله فرد با خود در جنگ و ستیز است حالت نأشه و رفتن در عالم خیال و فرار از واقعیت باعث رو آوردن به مداد مخدر می شود. ولی از طرفی نمی خواهد در دامن آن بیفتد. 3-اعتیاد بالأخره مصرف ماده ی اعتیاد آور، فرد را به دام اعتیاد می کشاند.   دختر جوانی شرح اعتیاد خود را چنین بازگو می کند:  ابتدا رفیقانم هروئین می کشیدند برای من جالب بود کنجکاو شدم و هوس کردم که امتحان کنم(مرحله ی آشنایی) دفعه ای بود که کشیدم نأشه شدم همه چیز برایم ساده شد و به دنیای درون خود رفتم و تمام خیالاتم جامه ی عمل پوشید. هیچ وقت خطر اعتیاد را حس نمی کردم نمی خواستم برای به دست آوردن هروئین به هر پستی ای تن بدهم دلم برای پدر و مادرم می سوخت(مرحله تردید) هفته ای یکی دو بار کشیدم خواستم کنار گذارم دیگر دیر شده بود و معتاد شدم(مرحله اعتیاد).   انواع مواد اعتیاد آور: مواد اعتیاد آور را به سه دسته ی بزرگ تقسیم کرده اند: 1-ترکیبات تریاک: که شامل تریاک، هروئین، مرفین، سوخته و شیره می شود. 2-مواد توهم زا: یعنی کوکائین،  LSD ، حشیش و ماری جوآنا. 3-خواب آورها و مواد ضد اظطراب: که شامل باربیتورات ها و الکل می شود.   علل و انگیزه های اعتیاد: طبق تحقیقات انجام گرفته مهمترین علل و انگیزه های اعتیاد به شرح ذیل می باشد: 1-ضعیف بودن رابطه ی پدر و مادر 88 % 2-فقدان پدر در زندگی 48% - 3-رابطه ی سرد بین پدر و پسر 52% 4-الگوی نامناسب از نظر اخلاقی 23% 5-عصبیت پدر و نداشتن خود کنترلی 26% 6-شغل نامناسب پدر 43% 7-بد بین بودن پدر 47% 8-عدم رابطه ی صحیح بین پدر و مادر 97% 9-رفتار سلطه جویانه ی مادر 73% 10-رفتار سرد و نامهربان بودن مادر 37% 11-پرخشگری مادر 37% 12-ضعیف بودن رابطه ی پسر با مادر 40% 13-بد بینی مادر 31% 14-نداشتن طرح مشخص تربیتی برای کودک و نا هماهنگی در شیوه های تربیتی 23% 15-ابهام و عدم پیگیری روشهای اولیاء برای رفتار کودک 63% 16-بی اعتمادی مادر به اعضای خانواده 38% 17-سرکوب شدن خواسته های کودک و یا ارضای بیش از اندازه ی آن 38 % یافته ها نشان می دهد که هم فرزند سروری(محبت افراطی) و هم رفتارهای خشونت آمیز و نامناسب(کودک آزاری) هر دو به نوعی احساس نا امنی و اضطراب در فرزند ایجاد می کند در مجموع شخصیت او را وابسته می کند.   ویژگیهای اخلاقی و رفتاری معتاد: معتاد انزواجو، بهانه گیر، کج خلق، ناپایدار، پر توقع و خلاصه خود شیفته وخود پرست و دارای اخلاقی کودکانه است. تک رویی و خود کم بینی معتاد حاکی از آن است که رشد عاطفی او متوقف مانده به آستانه ی نوع خواهی و نوع پروری ننهاده است. رشد شخصیت معتاد در نخستین مرحله ی رشد روان جنسی: (( مرحله دهانی))تثبیت شده و از آن مرحله فراتر رفته است و فقط از طریق دهان در پی لذت جویی های آنی و زود گذر و خانمان برانداز است چه بسا در مشاوره های فرد و مطالعات موردی به تجربه ثابت شده است فرد معتاد بعد از استعمال مواد مخدر به مهم بودن و با عاطفه و با شخصیت بودن تظاهر می کند. خوش صحبت و چه بسا زبان و مهربان بنظر می رسد اما زمانی که به مواد دسترسی ندارد همچون جانور درنده به جان اطرافیان و اعضای خانواده خود می افتد و آن وقت است که عملاً از کلیت انسانی و عاطفی خارج شده است بهداشت روانی خانواده را به خطر می اندازد و سرانجام به متارکه، خود سوزی و خودکشی طرفین منجر می شود.   ترک اعتیاد روان شناسان در مورد نحوه ی درمان های روان شناختی می گویند. با افرادی که انگیزه ی ترک دارند(خود مصرف ها) عمل می شود. 1-کار برروی خانواده برای ارتباط با درمان جو. 2-ترغیب خانواده برای مراجعه به روان شناس. 3-مشاوره و روان درمانی فرد مددجو(معتاد) برای افزایش انگیزه ترک.   در حال حاضر برای مددجویان(معتادان) سه برنامه ی جداگانه در نظر گرفته شده که عبارتند از: 1-روان درمانی: در این برنامه به فرآیندهای آسیب شناختی فردی و خانوادگی پرداخته است و از نظر روحی و روانی مشکلات و علل و انگیزه های فرد، مورد بررسی قرار گرفت و بعد از شناسایی برای حل این معضلات برنامه ریزی می شود. 2-گروه درمانی: در این برنامه به فرآیندهای آسیب شناختی که در گروه مطرح می شود حل و فصل می شود معمولاً اعتیاد ناشی از گروه است و فرد در گروه معتاد می شود پس چه بهتر که درمان آن هم در گروه باشد. هر فردی که وارد گروه می شود مشکلات و مسائلی دارد که معمولاً ناشی از خانواده یا اجتماع یا خودش و یا از عوارض اعتیاد است به هر حال در این برنامه سعی شده با تشکیل روابط گروهی شرایطی فراهم آید تا فرد بتواند از تجربیات معتادانی که موفق به ترک شده اند و یا توانسته اند مدت زیادی در ترک باشند استفاده کنند. 3-گروههای آموزش خانواده: دراین برنامه همه ی آموزشهای لازم به خانواده ها برای جلوگیری از برگشت فرد به اعتیاد داده می شود تا بتواند شیوه های درست را برای ایجاد ارتباط صحیح و عمیق طرح با مددجو(معتاد) در پیش گیرد. مهم اینست که اعتماد به نفس وارد در فرد شکسته نشود ولی اگر شکسته شده های آن را خرد تر کنیم بلکه سعی کنیم درجه ی اعتماد به نفس و تبانی را در او تقویت کرده و بالا ببریم و آن تصویر شکسته را ترمیم کنیم نه اینکه بر او برچسب بزنیم که تو نمی توانی در زمان هوس لغزش تا حدوی طبیعی است. نکته ی مهم اینست که ما در آن لحظات حساس و حاد نقش حمایتی و قاطع خود را بعنوان همراه فراموش نکنیم....   علل بازگشت مجدد به اعتیاد: بارها و بارها ترک کردن و سپس اعتیاد مجدد، این سرنوشتی است که بیشتر معتادان به مواد مخدر دارند در بررسی هایی که انجام شده است اکثراً برای چندمین بار بوده که ترک اعتیاد می کردند. شاید دفعات ترک اعتیادشان آنقدر زیاد بوده که به طور مشخص بیاد نمی آورند. از علل عمده ای که معتادان در بازگشت به اعتیاد، دوباره یا چند بار خود برشمرده اند عبارتند از: دوستان معتاد، نقص معالجه، محیط اجتماعی آلوده، بیماری و یا وابستگی جسمی و روحی،در دسترس بودن مواد مخدر، برخورد بد جامعه و خانواده با معتاد و با بیکاری و به طور کلی باقی ماندن عوامل قبلی که علل اعتیاد اولیه ی آنان بوده است و در این میان تماس دوباره با دوستان معتاد عامل عمده ی بازگشت به ایجاد مجدد به شمار می رود.

علل و پیامدهای اجتماعی اعتیاد

اعتیاد به مواد مخدر یکی از شایع ترین آسیب های اجتماعی جهان معاصر و از جمله ایران است، به گونه ای که اگر ادعا شود اعتیاد به مواد مخدر یکی از بحران های اصلی دنیای کنونی است و به صورت یک معضل جهانی روز درآمده، اغراقی صورت نگرفته است.

مسأله به قدری واضح است که همه مسؤولان و متخصصان مبارزه با اعتیاد بر این ادعا توافق دارند. دکتر کلمن، پزشک و نویسنده انگلیسی، در این باره می نویسد: «نسل حاضر بیش از هر نسل دیگر در تاریخ بشریت، زندگی خود را زهرآگین و مسموم نموده است.»

وسعت مصرف این مواد سمّی در عصر اخیر، به اندازه ای است که یکی از سم شناسان معروف دنیا به نام لودوینگ معتقد است: «اگر غذا را مستثنا کنیم، هیچ ماده ای در روی زمین نیست که به اندازه مواد مخدر این چنین آسان وارد زندگی ملت ها شده باشد.»

مصرف مواد مخدر با توجه به آمار و ارقام موجود، به ویژه از سوی نسل جوان، به حدّی است که شنیدن آن برای هر انسان منصف و با وجدانی دردناک و آزاردهنده است. بی اعتنا بودن نسبت به این معضل اجتماعی به یقین آسیب های جبران ناپذیر و پیامدهای ویران گری برای خانواده ها، کشورها و جامعه جهانی به دنبال خواهد داشت.بنابراین، هر یک از ما به عنوان عضوی از این جامعه، وظیفه داریم در راه مقابله با این مشکل اجتماعی و بیماری قرن، به طور جدّی وارد میدان شویم و در حدّ توان خود گامی برداریم.
دکتر ویلیام بولین، مدیر آموزشکده جلوگیری از سوء مصرف مواد مخدر در امریکا می گوید: «بیش از یک چهارم مرگومیرها در امریکا زودرس و ناشی از اعتیاد به یکی از مواد مخدر می باشد; چنان که مصرف این مواد سالانه جان یک میلیون امریکایی را می گیرد.»

آمارها نشان می دهند که امروزه ۲۱۸ میلیون نفر معتاد در سطح دنیا وجود دارند و در ایران، بیش از دو میلیون نفر بدان مبتلا شده اند. با اندکی تأمّل، در آمار معتادان در ایران، به خوبی روشن می شود که تعداد افراد درگیر با این مشکل به مراتب، از این بیش ترند; زیرا اگر هر یک از این معتادان دارای ۵ نفر از بستگان درجه اول باشند که شامل پدر، مادر، برادر، همسر و فرزند است، در نتیجه قریب ۱۲ میلیون نفر از این آسیب اجتماعی رنج می برند. این افراد درگیر با مسأله اعتیاد کسانی هستند که یا در صدد معرفی معتاد به مراکز بازپروری و یا جلب رضایت طلب کاری و شاکیانی هستند که اموالشان توسط این افراد مورد سرقت قرار گرفته است یا در حال سرکشی به زندان ها یا مراجعه به مراکز قضایی برای طلاق و متارکه اند.
هزینه اقتصادی، که از سوی دولت برای مقابله با این معضل اجتماعی پرداخت می گردد، میزان قابل توجهی است. دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر بودجه اختصاص داده شده به این ستاد را در سال جاری ۶۰۰ میلیارد ریال اعلام کرده که نسبت به سال گذشته سه برابر شده است.

 

مدیریت زمان در تجارت الکترونیک

هر انسانی در هر کجای این کره خاکی که باشد در طول یک روز ۲۴ ساعت بیشتر فرصت ندارد تا به امور روزمره خود رسیدگی کند پس همان طور که می بینید زمان تنها چیزی است که به صورت مساوی بین انسانها تقسیم شده است ولی تفاوت در چگونگی استفاده از زمان می باشد که تأثیر بسزایی در زندگی حرفه ای و شخصی ما دارد .

مدیریت زمان به معنای سوار شدن بر عقربه های ساعت نمی باشد بلکه به معنای بهره وری کامل از آن می باشد که موفقیت در مدیریت زمان نیز وابسته به تشخیص کارهای مهم می باشد.

شاید داستان پسرکی که از هر فرصتی برای خوابیدن استفاده می کرد را شنیده باشید پسرکی که مادر وی او را بخاطر این کار تنبیه می کند که سه بار از روی کتاب مقدس بنویسد و او ترجیح داد به جای نوشتن با خلاقیتی که دارد ماشین چاپ را اختراع کند او کسی جز یوهانس گوتنبرگ مخترع ماشین چاپ نیست با طرح این داستان می خواهیم بگوییم که مدیریت زمان خلاقیت را نیز به دنبال می آورد.

حال چرا اکثریت افراد زمان خود را مدیریت نمی کنند؟ در اینجا می توان افراد را در چهار گروه طبقه بندی کرد:

گروه اول افرادی که اصلا نمیدانند مدیریت زمان چیست؟

گروه دوم افرادی که سستی و تنبلی می کنند.

گروه سوم افرادی که فاقد هدف و انگیزه لازم برای برنامه ریزی مؤثر هستند .

گروه چهارم افرادی که دوست دارند تحت شرایط بحرانی و در لحظه اخر(دقیقه نود) کار کنند.

که درهر چهار گروه به علت عدم استفاده از مدیریت زمان در امور روزمره مخصوصاٌ در دنیای تجارت با شکست مواجه می شوند.ممکن است در شرایطی استفاده نکردن از مدیریت زمان توجیه پذیر باشد اما مزایای استفاده موفق از مدیریت زمان هرگونه دلیل یا توجیه را رد می کند.

مدیریت زمان کمک می کند که تعیین کنید کدام یک از کارهایی که انجام می دهید مهمترین هستند.این عمل به شما این امکان را می دهد به برخی فعالیت ها اولویت زیادی دهید و برخی از فعالیت ها را حذف کنید.هم چنین مدیریت زمان به شما کمک می کند که از طریق حذف مزاحمت ها و فعالیتهای غیر ضروری ، مدت زمانی که واقعاً کار می کنید را افزایش دهید. یکی از وجوه رضایت بخش مدیریت زمان کاهش استرس در زندگی است. کاهش سطح استرس موجب بهبود سلامت روحی و جسمی می شود و در نتیجه راندمان کاریتان بالا می رود.