امروزه با پیشرفت علوم زیستی و روانشناسی کاملاً مشخص شده که موجودی به نام انسان مجموعه ای است از ویژگی های جسمانی و مشخصه های روانی که مطلقاً از یکدیگر قابل تفکیک نیستند. تغییرات بدن انسان مساوی است با تغییرات روح و دگرگونی روح با دگرگونی بدن برابر است. بدن انسان همیشه به صورت یک کل واحد عمل می کند، نه به صورت یکسری بخش های جد از هم. ذهن و بدن از هم جدا نیستند و تقریباً هیچ پدیده ای وجود ندارد که تأثیرات آن تنها جسمی یا روانی باشد. نه ذهن از عناصر و استعدادهای مستقل تشکیل شده است و نه جسم از بخش های متفاوت به وجود آمده است. تغییر در هر بخش آن می تواند برکل بدن اثر بگذارد.
از سویی دیگر، همسازی یکی از متمایزترین جنبه‌های حیات معنوی هر فرد، شخصیت او می‌باشد. شخصیت هر فرد همان الگوی کلی یا ساختمان بدنی، رفتار، علایق، استعدادها، توانایی، گرایش‌ها و صفات دیگر او است. به این ترتیب می‌توان گفت که منظور از شخصیت، مجموعه یا کل خصوصیات و صفات فرد است.
در رابطه با اثر ورزش بر شخصیت انسان، یکی از گسترده‌ترین عقاید این است که ورزش، از راه‌های گوناگون در روحیه و شخصیت ورزشکاران اثر مثبت می‌گذارد. چنین تأثیرات مثبتی ممکن است موقت یا دایمی باشد یا در مورد افراد جوان‌تر، به این دلیل که فرایند رشد و تکامل روانی و عاطفی آنان درحال تکوین است، بیش از افراد مسن صحت داشته باشد. احتمالاً مهم‌ترین جنبه این تأثیرها، رشد شخصیت است. علاوه بر رشد شخصیت، ورزش به طور موثری در تحول «جنبه اجتماعی شخصیت» یا «صلاحیت و شایستگی اجتماعی» فرد اثر داشته است.
ورزش و رشد شخصیت
ورزش به طور عمومی سرشار از فرصت‌های مناسب برای برخورد با موانع و مشکلات و اتخاذ شیوه‌های مناسب به منظور رفع آن‌هاست. این وضعیت از نظر سلامت روانی افراد و به خصوص کودکان اهمیت بسیار دارد. در واقع، انتخاب شیوه یا شیوه‌های ورزشی (تاکتیک) که منجر به تسلط و غلبه بر موانع (حصول پیروزی) می‌شود، از نظر سلامت روانی بسیار مهم است؛ زیرا نه تنها احساس رضایت را در فرد گسترش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود در برخورد با موانع و مشکلات، روحیه‌ای مقاوم، جستجوگر، چاره‌اندیش، منعطف و تحمل‌پذیر داشته باشد. بنابراین، غلبه کردن بر کشمکش‌ها و مشکلات در ورزش، امکان دارد احساس شخصی فرد را در مورد شایستگی و کنترل خویش افزایش دهد، انگیزه درونی او را برای بروز رفتار شایسته بیشتر کند و شخصیت او را به‌شکلی بسیار مثبت، تحت تأثیر قرار دهد. یکی از عوامل اصلی رشد و شکوفایی استعدادهای روانی و ذهنی هر فرد، حرکت است. روان‌شناسان معتقدند که هر قدر میدان وسیع‌تری از نظر محیطی، تربیتی و ارتباطات روانی ـ اجتماعی در اختیار انسان گذاشته شود، به رشد بالنده استعدادهای نهفته او کمک می‌کند. کودکان و نوجوانانی که فرصت می‌یابند در میادین ورزشی استعدادها، توانایی‌ها، لیاقت‌ها و مهارت‌های خود را به نمایش بگذارند و در رابطه با مشکلات ورزشی از خود ابتکار، خلاقیت و احتمالاً بداعت نشان دهند، محیط و شرایط مناسب‌تری از نظر تربیتی پیش رو خواهند داشت؛ به ویژه اگر این عوامل مناسب محیطی از طریق برخوردهای مثبت، تقدیرها و تشویق‌های والدین، اولیا و همسالان به دلیل ابراز خلاقیت‌ها و احراز موفقیت‌های فردی، مورد حمایت بیشتری قرار گیرد. همچنین از آنجا که در حین بازی یا قبل و بعد از آن، همه افرادی که در تمرین‌های دسته‌جمعی شرکت می‌کنند، حق دارند نظرات خود را در جهت بهبود وضعیت اظهار کنند، ارایه نظرات صحیح از طرف هریک از بازیکنان در دفعات مختلف، باعث پذیرش نظرات آنان از سوی سایرین خواهد شد. این پذیرش به تدریج بر قدرت میدان‌داری و رهبری فرد خواهد افزود. به‌علاوه کسب موفقیت‌های ورزشی یا تلاش برای به دست آوردن موفقیت، صرف‌نظر از نتیجه‌ای که حاصل می‌شود، کوششی است که به طور مستمر در رقابت‌های ورزشی وجود دارد.
کسب این گونه موفقیت‌ها یا حتی توانایی تلاش و کوشش برای به دست آوردن موفقیت باعث می‌شود فرد از استعدادهای نهفته خود مطلع شود و امید او به موفقیت‌های ورزشی و غیرورزشی در زندگی واقعی افزایش یافته، اعتماد به نفس او بالا برود. یکی از متداول‌ترین طبقه‌بندی‌هایی که روان‌شناسان در رابطه با انواع تیپ‌های شخصیتی به کار می‌برند، دو تیپ درونگرا و برونگرا می‌باشد. افراد درونگرا کسانی هستند که واکنش آن‌ها نسبت به موقعیت‌های مختلف، منفی است یا از این موقعیت‌ها فرار می‌کنند و ساکت و آرام می‌باشند. از طرف دیگر، افراد برونگرا نسبت به موقعیت‌ها واکنش مثبت نشان می‌دهند، در مقایسه با تیپ درونگرا بیشتر حرف می‌زنند و تماس‌های اجتماعی آن‌ها نیز زیادتر است. تحقیقات نشان داده است که افراد ورزشکار بهدلیل شرکت فعال در فعالیت‌های اجتماعی مانند تمرین‌ها و مسابقه‌ها و همچنین مقبولیت‌های اجتماعی که بهدلیل موفقیت‌های ورزشی احراز می‌کنند، شخصیتی برون‌گرایانه و فعال می‌یابند و واکنش آن‌ها نسبت به شرایط مختلف بهتر می‌گردد.
به علاوه یکی از راه‌های مقابله با استرس، افسردگی، اضطراب و ناراحتی‌های روحی که اکثراً به وسیله کم‌تحرکی تشدید می‌گردند، ورزش و حرکات نرمشی است. ورزش جریان خون مغز را افزایش داده و تغذیه سلول‌های مغزی را بیشتر می‌کند، دمای بدن را افزایش داده و منجر به ترشح موادی در بدن می‌گردد که شادمانی ایجاد می‌کنند، همچنین اعتماد به‌نفس و احساس رضایت فردی را که در افراد افسرده کاهش می‌یابند زیاد می‌کند،
در ضمن ورزش با بهبودی فعالیت سیستم عصبی، باعث خونسردی، نرمش و بهبودی مهارت‌ها می‌گردد. پرداختن به بازی و ورزش، اصولاً باعث انبساط خاطر و شادابی می‌شود. به‌همین دلیل است که گروه زیادی از مردم پس از کار و تلاش خسته‌کننده شغلی، ساعت‌های فراغت خود را صرف این گونه فعالیت‌ها می‌کنند. حتی دیده شده است افرادی که از موضوعی دچار تأثر و غم هستند، چنانچه با تمایل خود یا اصرار دیگران برای کاهش ناراحتی به ورزش بپردازند، واقعاً برای دقایقی هرچند کوتاه تأثرات خود را از یاد می‌برند. در افراد مبتلا به استرس انجام ورزش به دوری موقت از استرس کمک کرده، ادراک شخصی را افزایش می‌دهد و منجر به ایجاد احساس خوبی بعد از آن می‌گردد که فرد را قادر به یافتن راه حل برای مقابله با استرس می‌کند.
تعریف ورزش و تندرستی
ورزش عبارت است از یک فعالیت نهادینه شده که مستلزم کاربرد نیروی جسمانی شدید با استفاده از مهارت های جسمانی پیچیده به وسیله شرکت کنندگانی است که توسط عوامل درونی و بیرونی تحریک می شوند. این تعریف با فعالیت های ورزشی سازمان یافته ارتباط پیدا می کند. (کوشافر،۱۳۸۱) در جوامع اسلامی با توجه به این که کلیه سیاستگذاری ها در خدمت مکتب می باشد، تربیت بدنی نیز جدا از این اصل کلی نبوده و ضمن این که پی ریزی این علم بر مبنای مسائل جسمانی و فیزیکی است، ولی در نهایت وسیله ای است که در کمال و تعالی انسان ها موثر بوده و می تواند گامی در جهت اهداف غایی انسان ها که همان سیر الی الله است، بر دارد. (عزیز آبادی فراهانی،۱۳۷۷) همانطوری که با ورزش قوت جسمانی خودتان را تقویت می کنید، قوای روحانیتان را هم تهیه و تقویت کنید. همانطوری که کوشش می کنید جسمتان قوی باشد، کوشش کنید که روحتان هم قوی باشد. (امام خمینی (ره)،۱۳۸۶) از نظر سازمان بهداشت جهانی،«تندرستی صرفاً نداشتن بیماری و ضعف نیست؛ بلکه منظور از آن سلامتی کامل جسمی، ذهنی، اجتماعی و روحی است. در حقیقت دو هدف عمده تندرستی، به تأخیر انداختن مرگ و پیشگیری از بیماری است» (گائینی، ۱۳۸۶)
مقدمه
تعریف ورزش و تندرست
چکیده ای از تاریخچه پیوند تن و روان
تأثیر ورزش در اجتماعی شدن
تأثیر ورزش در شخصیت
تأثیر ورزش در اخلاق و رعایت حقوق دیگران
تأثیر ورزش در کاهش افسردگی
تأثیر ورزش در کاهش اضطراب
نقش ورزش در پرکردن اوقات فراغت
تأثیر ورزش بر فرهنگ
تأثیر ورزش بر حافظه
کسب اعتماد به نفس در اثر رشد و تکامل بدنی
تأثیر ورزش در کسب روحیه مقاوم در برابر مشکلات
ورزش و داشتن روحیه ای با نشاط
شکوفا شدن استعدادهای نهفته با ورزش
تمایل به برون گرایی
ورزش و نفوذ خانواده
تأثیر فرهنگ در ورزش
ورزش به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر رشد اجتماعی
بحث کاراکتر سازی
ورزش و رشد رفتار ضد اجتماعی
نقش مربی
رویکرد روان پویشی رشد شخصیت
کاربرد های تئوری زیگموند فروید
انگیزش ناخودآگاه و سود ثانویه
تصعید
رشد روانی- جنسی
جرم زدایی و نقش تربیت بدنی و ورزش
ماهیت جرم
از نظر اجتماعی
از نظر قانونی
ماهیت تربیت بدنی
حوزه شناختی
حوزه احساسی (عاطفی)
حوزه روانی حرکتی
ارتباط تربیت بدنی و ورزش باجرم زدائی
پیشنهادات
نتیجه گیری
منابع و مأخذ